پربازدیدترین ها

سرویس: تازه های خبر کد خبر: 183310 ۱۲:۰۳ - ۱۳۹۴/۰۶/۱۴

فعالان سینما: زمان تغییر در جشنواره فیلم فجر فرا رسیده است

به دنبال فراخوان سی و چهارمین جشنواره ی فیلم فجر، اهالی سینما در گفت و گو با ایرنا ضمن برشمردن نقاط مثبت این جشنواره به برخی کاستی ها از جمله قضاوت های دولتی و نگرش های سلیقه یی در آن اشاره کردند که رفع آنها می تواند به ارتقای سطح کیفی این جشنواره ی سینمایی بیانجامد.

فعالان سینما: زمان تغییر در جشنواره فیلم فجر فرا رسیده است

به گزارش بازی دراز، 

در آستانه ی میلاد فرخنده ی امام رضا (ع) فراخوان سی و چهارمین جشنواره فیلم فجر در سوم شهریورماه منتشر شد. به نوشته ی «محمد حیدری» مدیرعامل موزه ی سینما و دبیر این جشنواره در مقدمه ی فراخوان، «جشنواره فیلم فجر که همزمان با جشن های باشکوه پیروزی انقلاب شکوهمند اسلامی برگزار می شود فرصتی است بی بدیل برای رونمایی از یک سال تلاش سینماگران متعهد کشورمان، برای تصمیم گیری درباره چگونگی برگزاری جشنواره و بخش های مختلف مسابقه با افراد و گروه های مختلف اعم از سینماگران، اهالی رسانه، مدیران و دبیران دوره های مختلف جشنواره گفتگو شد و آنچه می آید محصول خردجمعی و نشست های فراوان است». در ادامه ی این فراخوان ضمن اشاره به مقررات و نکاتی در خصوص نحوه ی برگزاری، به بخش های گوناگون آن اشاره شده است. سودای سیمرغ، نگاه نو، سینما حقیقت،فیلم برگزیده تماشاگران،هنر و تجربه و مسابقه اطلاع رسانی و تبلیغات از بخش های این جشنواره خواهد بود. انتشار فراخوان سی و چهارمین جشنواره ی فیلم فجر فرصت خوبی است تا نگاهی دوباره به عملکرد این جشنواره بیاندازیم و به ارزیابی نقاط مثبت و منفی آن از نگاه اهالی سینما بپردازیم؛ چراکه از سال های نخستین برگزاری جشنواره ی فیلم فجر تا به امروز، همواره بحث ها و نظرهای گوناگونی در خصوص سازوکار برگزاری و قضاوت در آن مطرح بوده است. از این رو توجه بیشتر به این جشنواره به عنوان اصلی ترین جشنواره ی سینمایی کشور و ارزیابی درست از نقاط قوت و ضعف آن از اهمیت ویژه یی برخوردار است و می تواند در ارتقای سطح کیفی آن اثرگذار باشد. *** جشنواره سینمایی فجر؛ خوب یا بد؟ جشنواره ی سینمایی فجر رویداد سالانه ی مهمی در عرصه ی سینمایی کشور است و شرایطی را فراهم می آورد تا آثار سینمایی بتوانند در رقابت با یکدیگر قرارگیرند. با این وجود سازو کار برگزاری این جشنواره همواره در بوته ی نقد و بررسی قرار گرفته است. برخی جشنواره ی فیلم فجر را به دور از استانداردهای لازم و نیازمند بازنگری در نگاه و اهداف خود می دانند و عده یی نیز با وجود پذیرش بعضی نقاط ضعف این جشنواره، آن را رویدادی هنری می دانند که تاکنون دستاوردهای مهمی نیز داشته است. «علی سرتیپی» تهیه کننده، مدیرعامل موسسه ی بین المللی پخش «فیلمیران» و بازیگر سینما در گفت و گو با گروه پژوهش و تحلیل خبری ایرنا، جشنواره فیلم فجر را رویدادی دانست که کارنامه ی یکساله ی سینمای کشور را مورد ارزیابی مسوولان، دست اندرکاران و مردم قرار می دهد و از این جهت می تواند اتفاقی مهم در عرصه ی سینمایی کشور به شمار رود. سرتیپی در این پیوند گفت: جشنواره ی فیلم فجر تا به امروز دستاوردهای بزرگی داشته است و بدون شک این جشنواره برای سینمای ایران خوب و مفید است. «سیدجمال ساداتیان» تهیه کننده ی سینما و مدیر موسسه ی فرهنگی «بشرا فیلم» که تهیه کنندگی فیلم های سینمایی مطرحی مانند «چهارشنبه سوری»، «برف روی کاج ها» و «آذر، شهدخت، پرویز و دیگران» را در کارنامه ی کاری خود دارد اما جشنواره ی فجر را دارای کارکردی موثر برای سینمای ایران نمی داند. وی در همین چارچوب با اشاره به همزمانی برگزاری این جشنواره ی سینمایی با دهه ی مبارک فجر، گفت: جشنواره ی سینمایی فجر را به دلیل تقارن با روزهای پیروزی انقلاب اسلامی، بیشتر می توان به عنوان یک جشن ملی تلقی کرد تا یک جشنواره ی سینمایی. به نظر من آداب برگزاری یک جشنواره ی سینمایی کمی متفاوت تر از آن چیزی است که در جشنواره ی فجر اتفاق می افتد. به باور ساداتیان برگزاری جشنواره ی فیلم فجر همزمان با ایام پیروزی انقلاب، استقلال این جشنواره را به عنوان رویدادی که هدف از برگزاری آن ارتقای واقعی سینما باشد کم کرده و آن را در اختیار اهداف غیرسینمایی قرار داده است. این تهیه کننده ی سینما در این باره افزود: همزمانی جشنواره ی فیلم فجر با ایام دهه ی فجر این توقع را ایجاد کرده است که فقط فیلم هایی تولید شوند که مضمون های ملی یا انقلابی داشته باشند. این نگاه باعث می شود انتخاب ها بیشتر بر پایه ی مضمون و رویکرد یک فیلم صورت گیرد و نه ارزش هنری واقعی آن. ساداتیان افزود: از این رو بهتر است استقلال عمل و رای در یک جشنواره ی فرهنگی و هنری مانند جشنواره ی سینمایی فجر به عنوان مهم ترین رخداد سینمایی کشور حفظ شود و معیار انتخاب ها فقط شایستگی هنری آثار باشد. *** قضاوت؛ مهم ترین چالش جشنواره به باور برخی از اهالی سینما قضاوت هایی که در چند سال گذشته در جشنواره ی سینمایی فجر صورت گرفته، گاه با ابهام و نارضایتی هایی همراه بوده است. به گونه یی که شماری از فیلم ها به دلیل قضاوت ها و نگرش های سلیقه یی از ابتدا امکان ورود به جشنواره را نمی یابند و شماری نیز به حق واقعی خود در این جشنواره نمی رسند. ساداتیان با اشاره به سلیقه یی بودن برخی قضاوت ها در جشنواره ی فیلم فجر گفت: تقارن این جشنواره با دهه ی فجر قضاوت ها را به سمتی سوق داده است که در آن فیلم هایی بیشتر مورد توجه قرار گیرند که مضمون انقلابی دارند یا افرادی جایزه دریافت کنند که شخصیتی انقلابی به شمار می آیند. این رویکرد آداب برگزاری یک جشنواره ی سینمایی را زیر سوال می برد. به اعتقاد ساداتیان، قضاوت در جشنواره ی فیلم فجر گاهی بر اساس ارزش هنری یک اثر صورت نمی گیرد. از این رو کارکرد این جشنواره با استاندارد یک جشنواره ی سینمایی واقعی فاصله دارد. وی با تاکید بر اینکه این جشنواره فقط به برگزاری هرچه با شکوه تر گرامیداشت دهه ی فجر کمک می کند، افزود: اگرچه این موضوع بدون اشکال است و باید دهه ی فجر به عنوان یک جشن ملی همواره به بهترین شکل گرامی داشته شود، اما همزمانی برگزاری جشنواره ی فیلم فجر با سالگرد پیروزی انقلاب، نباید در قضاوت های جشنواره ی سینمایی فجر خللی ایجاد کند. به اعتقاد ساداتیان، قضاوت ها در این جشنواره دولتی هستند و تا زمانی که قضاوت های دولتی بر یک جشنواره حاکم باشد، در تصمیم گیری های آن دخل و تصرف به وجود خواهد آمد و نارضایتی و گله مندی ایجاد خواهد شد. علی سرتیپی اما در خصوص قضاوت هایی که در جشنواره ی سینمایی فجر صورت می گیرد نظر متفاوتی دارد. بر اساس نگاه وی هیچ قضاوتی در هیچ کجای دنیا حتی در سطح جشنواره های بین المللی هم نمی تواند همه را راضی نگه دارد. به گفته ی وی، فرهنگ و هنر مقوله یی سلیقه یی است. همانطور که مردم فیلم های گوناگون را برای دیدن انتخاب می کنند و سلیقه ی آنها در انتخاب فیلم ها متفاوت است در داوری فیلم ها نیز همیشه دیدگاه های موافق و مخالف وجود دارد. سرتیپی با پذیرش این مطلب که شاید در دولت های مختلف برخی اعمال نفوذها در جشنواره ی فیلم فجر نارضایتی هایی را به وجود آورده باشد، گفت: با تمام این کاستی ها، فشارها و اعمال سلیقه های گوناگون، جشنواره ی سینمایی فجر در مجموع اتفاق بسیار خوبی است که نباید در کارکرد آن خللی ایجاد شود. *** نگاهی به جداییِ بخش بین الملل جشنواره از بخش فیلم های داخلی جشنواره ی فیلم فجر در چند سال گذشته دستخوش تغییر و تحول های زیادی شده است. حذف یا اضافه شدن بخش های متفاوت به این جشنواره و تغییر در مقدار جایزه های آن، از جمله تحول های یاد شده است. در این میان، جداییِ بخش بین الملل این جشنواره از بخش داخلی شاید یکی از مهم ترین تحول های صورت گرفته در سازوکار جشنواره ی سینمایی فجر باشد که سال گذشته و در جریان جشنواره ی سی و سوم شاهد آن بودیم. برخی کارشناسان معتقدند این اتفاق در صورتی که در مسیر درست هدایت شود، می تواند هم در بخش داخلی و هم در بخش بین الملل نتایج مثبتی را به همراه داشته باشد؛ چراکه موجب تمرکز بیشتر بر هر 2 بخش خواهد شد. به باور آنها استقلال بخش بین الملل از بخش فیلم های داخلی می تواند به ارتقای سطح کیفی هر2 بخش یاری رساند و بیش از همه فرصتی برای شناساندن بیش از پیش سینمای ایران به جهان باشد. در همین چارچوب علی سرتیپی معتقد است: جدایی بخش بین الملل جشنواره ی فیلم فجر از بخش داخلی این جشنواره تغییری مثبت است زیرا وقتی بخش بین الملل زیر نظر بخش فیلم های داخلی بود، هویتی از خود نداشت و به چشم امری که باید همه ساله در جریان جشنواره ی فیلم فجر اتفاق می افتاد به آن نگریسته می شد. به گفته ی سرتیپی، استقلال جشنواره ی فیلم های بین الملل، هویتی جداگانه و معقول به آن داد که این اتفاق در سال های آتی می تواند بر میزان اثرگذاری آن بیافزاید. به اعتقاد ساداتیان اما در شرایط کنونی که سینمایی ایران حتی در بازار داخلی ناتوان یا دچار مشکل است، نمی توان به تاثیر جداییِ بخش بین الملل جشنواره ی فیلم فجر در ارتقای نقش سینمای ایران در جهان دل خوش کرد. وی در این زمینه در ادامه ی گفت و گو با ایرنا گفت: سینمای ایران باید در درجه ی نخست خود را با استانداردهای جهانی هماهنگ کند و در داخل به سطح قابل قبولی دست یابد تا بتواند در عرصه ی بین الملل حرفی برای گفتن داشته باشد. ساداتیان افزود: باید دید هدف از جدایی جشنواره ی بین الملل از جشنواره ی داخلی چیست؛ اگر هدف از این تصمیم این باشد که خودمان را با معیارهای جشنواره های جهانی هماهنگ کنیم می توان گفت جدایی جشنواره ی فیلم های بین المللی از فیلم های داخلی اتفاق خوبی است. *** غیردولتی شدن؛ مهم ترین راه خروج از چالش ها با وجود تحول های صورت گرفته در سازوکار جشنواره ی فیلم فجر از شروع تاکنون، برخی اهالی سینما بر این باورند که این جشنواره فقط در شرایطی می تواند به کارکردی مطلوب دست پیدا کند که سایه ی دخالت های غیرمعمول برخی افراد یا گروه ها و اعمال نظرهای سلیقه یی از سر آن برداشته شود. سیدجمال ساداتیان در این زمینه معتقد است: برای رسیدن به هر هدف مثبت در مسیر جشنواره ی فیلم فجر یا هر جشنواره ی فرهنگی- هنری دیگر، ابتدا باید ملاحظه های دولتی آرام آرام از سر آنها برداشته شود. اگر این اتفاق در خصوص جشنواره ی فیلم فجر رخ دهد این جشنواره، هم در بخش داخلی و هم در بخش بین المللی می تواند به یک رقابت واقعی و سالم دست پیدا کند. به باور این تهیه کننده ی سینما، فقط در این صورت است که به دلیل باز شدن فضای رقابت، فیلم های بهتری ساخته خواهد شد و سینمای ایران چه در سطح داخلی و چه در سطح بین المللی به جایگاه بهتری دست خواهد یافت. جشنواره ی فیلم فجر به عنوان مهم ترین رخداد سینمایی کشور است که در آن آثار سینمایی می توانند به فضای رقابت و ارزش گذاری وارد شوند. از اینرو عملکرد این جشنواره باید به گونه یی باشد که ارزش گذاری ها در آن بر مبنای اهمیت هنری آثار و نه معیارهای سلیقه یی دیگر صورت گیرد. بی تردید برای رسیدن به این هدف باید اعمال نظرهای فردی یا گروهی، نگاه های سلیقه یی و فشارهای خارج از قاعده از مسیر فعالیت این جشنواره برداشته شود تا شاهد شکوفایی هر چه بیشتر سینمای ایران در سال های آتی باشیم.