معبر، یعنی محل عبور و اصطلاحاً به محلی اطلاق میشود که از آن برای عبور و مرور استفاده میشود و در اثر تفکیک اراضی موضوع ماده ۱۰۱ قانون شهرداری ایجاد میشود و سد معبر به هر عملی اطلاق میشود که باعث انسداد معابر عمومی شده به طوری که عبور و مرور از آنها به طور دائم یا موقت غیرممکن یا دشوار شده باشد.
شهرداری طبق قوانین موجود صاحب معابر و شوارع عمومی است که در اثر تفکیک اراضی احداث میشود لذا اراضی کوچههای عمومی، میدانها، پیادهروها و خیابانها و به طور کلی معابر و مسیر رودخانهها و نهرها و مجاری فاضلاب شهرها و باغهای عمومی و گورستانهای عمومی و درختهای معابر عمومی واقع در محدوده هر شهر که مورد استفاده عموم است ملک عمومی محسوب و در مالکیت شهرداری است و وظیفه دارد که از معابر به عنوان یک ملک عمومی حفاظت کند و همواره آن را برای استفاده عموم آماده نگهداشته و از تجاوز اشخاص نسبت به آنها جلوگیری کند.
استفاده از معابر عمومی حق طبیعی هر یک از شهروندان است و کسی حق ندارد با هر نوع فعالیتی مانع این استفاده مشروع شده و یا این استفاده را محدود کند بلکه طبق اصل ۴۰ قانون اساسی ایران «هیچکس نمیتواند اعمال حق خویش را وسیله اضرار به غیر یا تجاوز به منافع عمومی قرار دهد»، سد معبر اما پا را از همه این قوانین فراتر گذاشته و بسیاری از افراد با کارها و اقدامات خود با ایجاد سد معبر استفاده عموم از میادین، پیادهروها و… را با سختی همراه کردهاند.
دستفروشان و میوهفروشان سیار در شهرستان سرپلذهاب از این نمونه هستند که هرکدام بخشی از خیابان و گاهاً با گاریهای خود بخشی از پیادهروها را اشغال کرده و مانع استفاده عمومی از آنها میشوند که لازم است در این خصوص چارهاندیشی لازم انجام شود، از سوی دیگر این دستفروشها و میوهفروشان سیار سالها است که به این کار اشتغال داشته و با این روش امرار معاش خود را میگذرانند و اگر تصمیم بر بیکار شدن آنها گرفته شود علاوه بر افزودن بر حجم بیکاری در شهرستان امرار معاش بخشی از مردم شهرستان با سختی مواجه خواهد شد از طرف دیگر شهرداری نمیتواند با این بهانه از وظایف خود سرباز زند و حق عمومی مردم در استفاده از معابر را در نظر نگیرد.
رضایی یکی از دستفروشان شهرستان سرپلذهاب در این رابطه به خبرنگار مرصادنیوز؛ گفت: من سالها است که از طریق دستفروشی مشغول کسب درآمد و گذران زندگی هستم و امرار معاش خود و خانوادهام بر این کار استوار است.
وی افزود: شهرداری میتواند مکانی مناسب را برای این کار انتخاب کرده و دستفروشان را سازماندهی و ساماندهی کرده و آنها را به این مکان انتقال دهد که هم مردم برای خرید خود به آنجا مراجعه کنند و هم دست فروشان سد معبر ایجاد نکنند.
انتخاب مکانی مناسب برای دستفروشی و انتقال همه دستفروشان به این مکان نیازمند یک برنامهریزی مناسب است که هم در جانمایی مکان باید دقت کافی شود و هم اینکه تبلیغات و اطلاعرسانی کافی صورت گیرد که مردم از محل دست فروشها آگاهی کامل بیابند و برای تهیه ملزومات خود به این مکان مراجعه کنند نه اینکه دستفروشها را به مکانی دور از مرکز شهر انتقال داده و در این خصوص هم اطلاعرسانی انجام نشود و کسی برای خرید به این مکان مراجعه نکرده و عملاً درآمد این قشر از جامعه از بین برود و دوباره برای کسب درآمد به شهر بازگردند.
انتخاب مکان مناسب برای ساماندهی دستفروشها بینتیجه مانده
مرزبان بساطی معاون امور عمرانی فرماندار سرپلذهاب در گفتگو با خبرنگار اجتماعی مرصادنیوز؛ اظهار داشت: رفع سد معبر در شهرستان یکی از مطالبات مهم مردم شهرستان است که در این رابطه جلسهای با حضور دستگاههای مسئول در شهرستان برگزار شد.
وی افزود: یکی از تصمیماتی که گرفته شود در خصوص سد معبر در پل مرکزی شهر و خیابانهای منتهی به آن بود که دستفروشان در موقع عصر روی جاده آمده و خودروها نیز در این مسیر پارک میکنند که باعث ایجاد سد معبر میشود.
وی تصریح کرد: در این رابطه مقرر شد که نیروهای اجرائیات شهرداری، نیروی انتظامی و پلیس راهور در این ساعات پایانی روز در این مکان حضور داشته و از تجمع دستفروشها و پارک غیرمجاز خودروها جلوگیری کنند.
معاون امور عمرانی فرماندار سرپلذهاب گفت: روستابازار یکی از طرحهای شهرستان برای کمک به اقتصاد خانوارهای روستایی است که محصولات خود را بدون واسطه به فروش برسانند که مکان آن انتخاب شده و در حال غرفهگذاری است.
وی در پایان افزود: به منظور انتخاب مکان مناسب برای ساماندهی دستفروشها نیز جلساتی برگزار شده که تاکنون نتایج دلخواه به دست نیامده است.
ایجاد روستابازار، بازارهای روزانه یا تجمیع دستفروشان در شهرستان نیازمند فرهنگسازی است تا اجرای آن موفق باشد و بتواند معضل سد معبر در شهر را مرتفع کند و فقط صرف اجرای طرح کافی نیست.
درصدد آمادهسازی مکان مناسب برای ساماندهی دستفروشان هستیم
شهبازبیگی نیز در گفتگو با خبرنگار اجتماعی مرصادنیوز؛ اظهار داشت: طرح ساماندهی دستفروشان و رفع سد معبر ایجاد شده در دو برنامه کوتاهمدت و بلندمدت توسط شهرداری در حال اجرا است.
شهردار سرپلذهاب افزود: ما در این طرح هم به دنبال رفع سد معبر در شهر و هم جلوگیری از بیمار شدن این قشر زحمتکش هستیم که هم سد معبری ایجاد نشود و هم این عزیزان بتوانند فعالیت خود را داشته باشند.
وی تصریح کرد: ما در برنامه بلندمدتی که داریم یک مکان مناسب برای تجمیع و ساماندهی دستفروشان را انتخاب کرده و در حال آمادهسازی آن هستیم اما تا آماده شدن این مکان برنامه کوتاهمدت خود را اجرایی کردهایم.
شهردار سرپلذهاب ادامه داد: در برنامه کوتاهمدت تعیین چندین مکان در سطح شهر و هدایت دستفروشها به این مکانهای موقت به طوری که سد معبری ایجاد نکنند در دستور کار قرار گرفته که در حال انجام است اما تاکنون آن چیزی که مطلوب نظر ما بوده تأمین نشده ولی نظم خوبی برقرار شده است.
رفع مشکل سد معبر در شهرستان نیازمند یک عزم جدی و برنامهریزی مناسب است که از اولین قدم تا آخرین قدم فرهنگسازی آن را در خود داشته و بتواند به صورت عملی مشکل سد معبر را برطرف کند.