پایگاه خبری تحلیلی بازی دراز ۰۷:۳۰ - ۱۳۹۴/۰۷/۲۹
آداب ورسوم عزاداری محرم در روستاهای سرپلذهاب؛

وقتی روستای آینه آذین بند عزای حسین شده ورنگ کربلا به خودمی گیرد/از تعزیه خوانی گرفته تا اقامه نمازظهرعاشورا

بازی دراز1404:با وجود گذشت بیش از یک هزار سال از مصیبت شهادت امام حسین(ع) و یاران وفادارش، نه تنها از عمق این حادثه کاسته نشده، بلکه هرچه می‌گذرد مراسم عاشورا در مناطق مختلف کشوربه خصوص در روستاها به صورت گسترده‌تر و باشکوه تر برگزار می‌شود.

به گزارش بازی دراز، روستای آینه از روستاهای بزرگ و مذهبی شهرستان سرپل ذهاب محسوب می شود و مراسم مختلف مذهبی به ویژه آیین های ماه محرم و عزاداری سالار شهیدان حضرت اباعبدالله الحسین(ع) در مسجد و حسینیه ی این روستا با شکوه فراوان برگزارمی شود و در ظهر عاشورا به اوج خود می‌رسد.

مراسم عزاداری ماه محرم در روستای آینه همچون دیگر روستاهای توابع سرپل ذهاب قابل تحسین است  زیرا که حفظ فرهنگ و سنت قدیمی عزاداری از سوی بسیاری از بزرگان و علما مورد حمایت قرار دارد و نیز در برگزاری این مراسم عزا از وسایل خاصی مثل دُهُل، ساز محلی ، زنجیر،علم و….استفاده کرده و از اشعار شاعران قدیمی در مدح امامان و شعرهای وزین و بسیار با مفهومی ارائه می کنند و با زنجیر زنی و سینه زنی و آن هم با خلوص هر چه تمام تر به برگزاری مراسم مشغول می شوند .

در اوایل ماه محرم چهره ی روستای آینه با سیاهپوش شدن سردر مسجد، حسینیه و تمامی دیوارهای روستا دگرگون می شود و پرچم های سیاه و بیرق های سبز و سرخ در این روستا به اهتزاز درآمده و عبور دسته های عزاداری که با حضور گسترده مردم بویژه جوانان و نوجوانان همراه است حال و هوای حسینی به این روستای شهید پروربخشیده است

و همچنین مردم این روستا کوچک و بزرگ از آغاز ماه محرم با پوشيدن لباس سياه كه نشانه عزادار بودن است به استقبال ماه محرم مى‏روند.

نکته قابل توجه که ذکر آن خالی از لطف نیست حرکت دسته عزاداران بسیار زیبای روستای آینه که از گذشته تا کنون با هر وضعیتی اعم از گرمی و سردی و با تمام مشقتها هر ساله با عزم مثال زدنی و قابل تحسین در این روز این سنت را حفظ کرده و همچنان ادامه داده و به فرزندان خود هم یاد داده و می دهند.

از آیین‌های بسیار قدیمی ماه محرم در روستای آینه تعزیه‌خوانی است:

علاقه فراوان مردم به تعزیه‌خوانی و آگاهی یافتن از واقعه کربلا و همدردی با مصائب سیدالشهدا (ع) و اهل بیت او از طریق بازگویی و نمایش وقایع و آلام هرسال تعزیه ‌خوانان را به برپایی هرچه با شکوه ‌تر این مجالس وا می‌دارد.
از ادوات و ابزار موسیقی رایج در این روستا که در سوگواری ماه محرم استفاده می‌شود می‌توان دهل و سازمحلی را نام برد که با نوای "چمری" ( نوعی موسیقی اصیل محلی ویژه عزاداری ) با دسته‌های عزاداری حرکت می‌کنند.

مراسم عزاداری و روضه خوانی ماه محرم معمولا شبها و پس از نماز مغرب و عشا در مسجد این روستا به طور منظم برگزار می شود و در این سوگواری با نوحه خوانی مداحان روستا که تا پاسی از شب ادامه دارد، صدها نفر از مردم سیاه پوش و داغدار سرور و سالار شهیدان، بر سر و سینه ،می زنند وعزای حسینی را گرامی می دارند و در پایان هر مراسم ، روحانی محل با سخنرانی گهربار خود مردم را با رشادت ها و جدافداکاری های حسینی آگاه میکند و اهدافی که امام حسین(ع) برای بیداری ملت و عملی کردن آن‌ها داشته، نیزبیان می کند.

زنان این روستا نيز در برگزارى مراسم عزادارى بى‏طرف نمى‏مانند، در گوشه‏اى از محل عزادارى جمع مى‏شوند و يكى از آنها كه در خواندن مرثيه به شيوه زنان، كه در كُردى به آن «موور» مى‏گويند مهارت دارد، اشعارى در بزرگداشت خاطره امام حسين عليه‏السلام و مظلوميت‏هاى او مى‏خواند و بقيه هم به گريه و زارى مى‏پردازند.

يكى ازآداب ورسومى كه درميان كردها مانند سايرايرانيان، درماه محرم مرسوم است، دادن غذا به عنوان نذراست كه دراصطلاح كُردى به آن «خرج» مى‏گويند، در این روستا به رسم ماندگاردر ایام محرم«خيرات» با روغن کرمانشاهی  درست می کنند هركس به   اندازه توانايى خود دريكى ازروزها يا شبهاى محرم كه بيشتردرشب هفتم، دهم، چهلم وشام غريبان مى‏باشد، مقدارى غذا درست مى‏كنند ودربين فقرا واطرافيان تقسيم مى‏كنند وياعده‏اى را به خانه خود دعوت مى‏كنند.

در این روستا از روز اول محرم نذری ها شروع شده و مردم در عزای حسین (ع) و به یاد بزرگواری های سرور و سالار شهیدان و 72 تن از یارانش به نذری دادن می پردازند این نذری ها ادامه دارد تا در روز تاسوعا و عاشورا به اوج خود می رسد.

از دیگر آیین‌های عزاداران این روستا تهیه انواع غذاها و شربت‌های نذری مانند حلیم، شله زرد، آش رشته، حلوا و پخش شربت بیدمشک و سایر نذورات به قول هیئتی‌ها مردم را یکسال بیمه امام حسین و حضرت ابوالفضل می‌کنند.

در ایام عزاداری محرم بخصوص روزهای تاسوعا وعاشورا، تمامی افراد منسوب به روستای آینه، در هر نقطه از کشور باشند، سعی می کنند در آیین های عزاداری روزهای تاسوعا و عاشورای حسینی به روستایشان و زادگاهشان برگردند و پرچم عزای امام حسین (ع) را برافراشته کنند.

در این روستا براى رونق دادن به مجالس عزاداری ، عَلَم‏هايى كه با پارچه‏هاى رنگارنگ آذين بسته شده، به ياد علم‏هاى برافراشته صحراى كربلا در ميان مجالس برافراشته مى‏شوند و اين مجالس در شبهاى آخر محرم شور و حال تازه‏اى به خود مى‏گيرد.

مراسم روز تاسوعا:

در روزهای تاسوعا و عاشورا، مراسم و آیین های عزاداری در این روستا از اوایل صبح  با شور و حال خاصی آغاز می شود.

از آداب و رسوم روزتاسوعا و عاشورا این روستا، ماليدن گِل بر سر و شانه‏ها به نشانه عزادارى است. عزاداری روز تاسوعا در روستای مذکور از اوایل صبح شروع می شود مردم با صدای سنج و طبل و نداي یا حسین کم کم در روبروی حسینیه جمع می شوند و دسته ی عزاداری شکل می گیرد. پس از جمع شدن اهالی، دسته عزاداری شامل سینه زنی و زنجیر زنی به سمت درب منازلی از روستا که نذری دارند حرکت می نمایند. در پیشاپیش هیأت های عزاداری، علم هایی به نشانه علم حضرت عباس(ع) که با پارچه هایی به رنگ های مختلف تزیین شده اند، حرکت داده  می شوند و دسته های عزاداری پشت سر علم قرار می گیرند ابتدا گروه سینه زنی و بعد از آن دسته زنجیرزنی و در انتهای هیأت، زنان حرکت می کنند. در طول مسیر ، عزاداران با آب، چای، شیر، نان محلی، شربت و ... پذیرایی می شوند.

در تاسوعای حسینی، اهالی این روستا نیز در سوگ علمدار و سردار کربلا یکسره مملو از عزا و ماتم هستند و مردم در مظلومیت امام حسین(ع) و یاران با وفایش بر سر و سینه می زنند و اشک ماتم از دیدگان جاری می کنند.

مراسم روز عاشورا :

شورانگيزترين مراسم در صبح روز عاشورای حسینی در این روستا برگزار می شود ، هیأت عزاداران روستای آینه از همان اولين طليعه‏هاى خورشيد از خانه‏هاى خود خارج مى‏شوند وبا حرکت دسته جات بزرگ و کوچک و همچنین عرض ادب و ارادت به ساحت حضرت ابوالفضل(ع) و امام حسین (ع) در محل حسینیه ی روستا تجمع کرده و مردم این روستا در طول مسیر با حرکت گروه های سینه زنی، زنجیرزنی، و خواندن نوحه های قدیمی و سنتی با زبان محلی (کردی)  درباره ی وقایع روز عاشورا ، پس از طى مسافت طولانى با پاى برهنه رهسپار مزارقبورشهیدان روستا می شوند و مدتى به عزادارى در آنجا سپرى مى‏كنند و به خواندن زیارت عاشورا می پردازند ، که در مناطق شهرى اين مراسم بيشتر در مساجد و تكايا برگزار مى‏شود.

نغمه محلی مردم روستای آینه سال‌هاست با قرار گرفتن دو گروه مجزا از مردهای روستا و با تکرار جملات « چه شوراست چه شین است، امروز قتل حسین است» « عرش و سما چرخ و فلک ، در این عزا سنگ بر سینه میزند» «شیرین شمامه‌ی نوبرم... روله لای علی لای... غلطان وه خون ای اصغرم روله لای علی لای» برای علی اصغرحسین (ع) لالایی می‌خوانند و با نوحه «نووجوان گم کردمه... آرام گیان گم کردمه» ارتباطی عاطفی دارند.

در روز عاشورا سرعت حرکت هیأت به گونه ای تنظیم می شود که هنگام اذان ظهر به مسجد امام حسین روستا آینه می برمیگردند و در این هنگام با صدای اذان ظهر و برگزاری نماز جماعت، مراسم عزاداری روز عاشورا به پایان می رسد و هیأت عزاداران روستای آینه به صرف ناهار در منازل اهالی روستادعوت می شوند.

عشق و ارادت مردم این دیار به قمر منیر بنی‌هاشم حضرت ابوالفضل العباس(ع) آن چنان است که در تاسوعا وعاشورا صدها جوان باغیرت و جوانمرد روستای آینه با یاد علمدار کربلا علمات می‌کشند و با چشمان گریان در زیر علمات برای مردم و حوائج آنان از آن حضرت طلب کمک می‌کنند.

شام غریبان :

مراسم شام غریبان درشبی ازدهم محرم درمسجد روستای آینه برگزارمی شود این مراسم معمولاًبا خاموش کردن روشنایی مسجد همراه است وهیأت عزاداری نیزدراین شب ازروشن کردن چراغهای روشنایی خودداری می کنند ودرمراسم عزاداری درتاریکی وباروشن کردن شمع صورت میگیرد. 

در این شب نوای گرم و ملکوتی مرشدان و مداحان اهل بیت(ع) این روستا همراه با بهره گیری از وعظ و منبر روحانیون سخنور و شیفته درباره سیدالشهداء آن چنان دل وجان را جلا می‌بخشد که در این ماه خصوصا دهه اول جز نغمه حسین حسین (ع) درقلوب مردم این روستا صدای دیگری به گوش نمی‌آید.

مراسم اربعین حسینی :

مراسم اربعین با حضور خیل عظیمی از عاشقان و محبان اباعبدالله الحسین (ع) در مسجد روستای آینه برگزار می شود و در این مراسم مداحان اهل بیت عصمت و طهارت ، حاج هدایت نظری - کربلایی علی منصوری - کربلایی علی اشرف محمدی و مداحان عزیز دیگر به مداحی می پردازند.