بسیاری اعتقاد دارند روحانی قدمخیر بوده و با آمادنش قرار است ارزانیها هم وارد شود. از طرفی مخالفان روحانی هم معتقدند بازار ارز و سكه در دستان رفقای روحانی و هاشمی بوده و آنها قبلا هم میتوانستهاند نرخ ارز و سكه را پایین بیاورند اما این كار را نكردند تا سودی هنگفت نصیبشان شود. اما واقعا چه عاملی سبب شده كه حباب به وجود آمده دلار و سكه تا حدودی بتركد و مردم برای فروش دلار و سكههای خود به بازار هجوم بیاورند؟ برای پاسخ به این سوال باید ابتدا ببینیم ارز چگونه و چرا گران شد.
بازار ترسو
فرض كنید از امروز بگویند به علت مشكلات تحریم یا به علل گوناگون، تولیدكنندگان قادر به تولید ظروف یكبار مصرف نیستند. قطعا این خبر به معنای آن خواهد بود كه به زودی عرضه ظروف یكبار مصرف به پایان خواهد رسید و این كالا كمیاب میشود. رستورانها و كسانی كه از ظروف یكبار مصرف استفاده زیادی میكردند باید به فكر واردات یا جایگزین دیگری باشند و این یعنی تقاضای بسیار و عرضه محدود. خیلی ساده است كه نتیجه آن را هم بدانیم: افزایش قیمت ظرف یكبار مصرف. مطمئن باشید حتی آنهایی كه از این كالا استفاده نمی كردند هم دوست دارند آن را تهیه كنند چون می دانند گرانتر می شود. این دوست داشتن میشود همان تاثیر روانی. یا تصور كنید یك سودجو، خائن یا ظالمی همه گوجههای كشاورزان را با قیمتی خوب بخرد و فقط 3 روز آن را عرضه نكند. چه اتفاقی رخ میدهد؟ همان طور كه اوایل سال جاری مشاهده كردید گوجه فرنگی به علت عرضه نشدن تا یك ماه با قیمت باورنكردنی 7 هزار تومان به فروش رفت. زمستان سال 90 تقریبا همین اتفاقات در بازار ارز و سكه رخ داد. البته بازار طلا متاثر از بازار ارز است یعنی نرخ طلا با نرخ جهانی و قیمت داخلی ارز محاسبه میشود و سكه بدون قیمت ارز نمیتواند نرخگذاری شود. در زمستان 90 تحریم بانك مركزی ایران توسط آمریكا و دوستان آغاز شد و این یعنی ریال در خارج از مرزها ارزشی ندارد. البته خبر تحریم بانك مركزی ایران رسانهای نشد اما آنهایی كه باید میفهمیدند، از این تحریم با خبر شدند و نرخ دلار كمی بالا رفت. آن موقع دلار 1200 تومان بود و 1300 تومان شد. همین امر كافی بود تا هیجان در بازار ارز به وجود آید و دلار 1400 تومان شود. در چنین مواقعی باید مسوولان دخالت كنند و وارد عرصه شوند و بازار را از هیجان خارج كنند اما مسوولان اقتصادی سكوت عجیبی كردند تا دلار به راحتی 1700 تومان شود. دولت احمدین ژاد توانسته بود دلار را در مدت6 سال در یك نرخ نگه دارد و كارشناسان نرخ 1700 تا 1900 تومان دلار را طبیعی میدانستند اما هیچ كس باور نمیكرد در مدت 4 ماه دلار 2000 تومان شود.تصور كنید یك سودجو، خائن یا ظالمی همه گوجههای كشاورزان را با قیمتی خوب بخرد و فقط 3 روز آن را عرضه نكند. چه اتفاقی رخ میدهد؟ همان طور كه اوایل سال جاری مشاهده كردید گوجه فرنگی به علت عرضه نشدن تا یك ماه با قیمت باورنكردنی 7 هزار تومان به فروش رفت
3000
در چنین آشفته بازاری ناگهان نرخ دلار جهش چند صدتومانی را تجربه كرد و به 3000 تومان رسید. به معنای واقعی ریال سقوط كرد و هیچ كس نمیدانست دارد چه اتفاقی میافتد. شاید باور نكنید اما گران شدن دلار برای خیلیها سود سرشار داشت و خیلیهای دیگر را مجاب كرد كه به این سود هنگفت برسند؛ بعضیها خودرو و بعضی دیگر خانه خود را فروختند تا دلار بخرند و حالا تصور كنید شخصی خانه خود را 200 میلیون تومان فروخته و دنبال دلار میگردد. این است آن تاثیر روانی. دلار تا 3700 تومان هم گران شد و خیلیها پیش بینی میكردند با اعمال تحریمهای جدید دلار حتی تا 6 هزار تومان هم گران میشود. البته در این بین دولت هم متهم شد كه بازار را خوب مدیریت نكرده و دولت هم قوای دیگر را متهم كرد كه با سوداگران ارز برخورد نكردهاند. یكی از اقداماتی كه دولت انجام داد و همه چوب آن را خوردیم توقف عرضه دلار در بازار آزاد بود. با توجه به مثالهای بالا میتوان گفت دولت دلارها را نگه داشت و تقاضا افزایش پیدا كرد اما بازار هیجانیتر و روانیتر! شد تا آن اتفاق كه نباید بیفتد، افتاد. اجناس وارداتی مانند موبایل و لوازم الكترونیكی یك شبه 3 برابر شد و هر روز هم گرانتر از دیروز میشد به همین علت بازاریها كالاهای خود را تا چند روز عرضه نمیكردند چون اگر همان كالا را فردای آن روز میفروختند سود بیشتری گیرشان میآمد. این آشفته بازار باعث به وجود آمدن نوعی بیثباتی در بازار شد. هیچ كس به آینده بازار مطمئن نبود و بسیاری از نرخها هیجانی بود. بازار ایران بدویترین وی گی یك بازار معمولی خود را از دست داده بود و آن آرامش بود.اجناس وارداتی مانند موبایل و لوازم الكترونیكی یك شبه 3 برابر شد و هر روز هم گرانتر از دیروز میشد به همین علت بازاریها كالاهای خود را تا چند روز عرضه نمیكردند چون اگر همان كالا را فردای آن روز میفروختند سود بیشتری گیرشان میآمد. این آشفته بازار باعث به وجود آمدن نوعی بیثباتی در بازار شد