حمیدرضا سعیدی در گفتگو با خبرنگار گروه فرهنگی شبکه اطلاعرسانی «مرصاد»؛ با بیان اینکه خانه نخبگان کرمانشاه دارای ۱۶ اندیشکده در رشتههای مختلف علمی است، اظهار داشت: هر یک از این اندیشکدهها بنا به ظرفیت خود، از دو تا پنج کارگروه تخصصی و حتی بیشتر دارند و اعضای خانه نخبگان بر اساس رشته تحصیلی، گرایش و در برخی موارد تجربیات کاری و علمی، در این اندیشکدهها و کارگروهها دستهبندی میشوند.
وی ادامه داد: کارگروهها، جلسات منظم ماهانه برگزار میکنند که گاهی تعداد آن تا سه جلسه در ماه هم میرسد و در پایان هر فصل، خروجی این جلسات در قالب پروپوزال علمی تحت عنوان بیان مسئله به معاونت آموزشی خانه نخبگان ارائه میشود؛ معاونت آموزشی نیز این بیان مسئلهها را در اختیار معاونت علمی سپاه حضرت نبی اکرم (ص) استان قرار میدهد.
معاون منابع انسانی خانه نخبگان کرمانشاه افزود: در پایان سال، معاونت علمی این بیان مسئلهها را بهصورت کتابچه علمی چاپ کرده و به سازمان بسیج علمی کشور ارسال میکند؛ هر کارگروه میتواند در پایان هر فصل، یک یا چند مورد بیان مسئله ارائه دهد و این موضوع، بستری برای تولید محصولات علمی و محصولمحور فراهم میآورد.
سعیدی با تأکید بر اهمیت پیگیری این موارد، گفت: پیگیری اجرای موارد عملی و علمی که از دل بیان مسئلهها استخراج میشود، بر عهده معاونت پژوهشی خانه نخبگان است تا مسیر تبدیل ایدهها به نتایج ملموس علمی و کاربردی تضمین شود.
وی با اشاره به وضعیت پژوهشی دانشگاههای استان کرمانشاه، گفت: دانشگاههای استان بهعنوان پیشقراولان حوزه پژوهش، در جایگاهی نه چندان ضعیف و نه چندان قوی قرار دارند و معمولاً در رتبههای بینابینی کشوری جای میگیرند.
کاهش آمار دانشمندان برتر در سال جاری
معاون منابع انسانی خانه نخبگان کرمانشاه با یادآوری موفقیتهای سال گذشته، افزود: سال گذشته وضعیت بهتر بود؛ هفت نفر از اساتید دانشگاه رازی در زمره یک درصد برتر دانشمندان جهان قرار گرفتند و بیش از ۲۰ نفر دیگر نیز در گروه دو درصد برتر جهان جای گرفتند؛ اما آمار امسال نسبتاً کاهش داشته است که مدیران و مسئولان دانشگاهها دلایل آن را بهتر میدانند.
سعیدی ادامه داد: به نظر من بزرگترین نقطه قوت حوزه پژوهش در استان، همین اساتید شاخص علمی در برخی رشتهها هستند که جایگاه ممتازی در میان مشاهیر علمی کشور دارند و میتوانند مسیر توسعه علمی استان را روشن کنند.
وی با انتقاد از ضعفهای موجود، تصریح کرد: مهمترین ضعف، عدم ارتباط میان اهالی صنعت و تولید با دانشگاهیان و پژوهشگران است که مشکلی ملی و نه فقط استانی محسوب میشود؛ متأسفانه پایاننامهها و مقالات علمی بهدرستی استفاده نمیشوند و اغلب صرفاً برای ارتقای نمره دانشجویان یا رتبه اساتید مورد بهرهبرداری قرار میگیرند.
معاون منابع انسانی خانه نخبگان کرمانشاه با اشاره به حمایتهای خانه نخبگان کرمانشاه از طرحهای پژوهشی، گفت: خانه نخبگان علاوه بر حمایت معنوی و پیگیریهای اداری، از طرحهایی که توسط کارگروهها یا افراد غیرعضو ارائه میشوند نیز حمایت میکند؛ این حمایت شامل معرفی به معاونت علمی سپاه استان، سازمان بسیج علمی و حتی نهادهایی مانند وزارت دفاع است و در صورت امکان، حمایت مالی نیز صورت میگیرد.
سعیدی افزود: برای طرحهای استانی، حمایت مالی تا حدود ۳۰ میلیون تومان فراهم میشود و برای طرحهای کشوری، بسته به ظرفیت و اهمیت، مبالغ بسیار بالاتر و معرفی به دستگاههای ملی انجام میگیرد؛ هدف، تسهیل مسیر پژوهش و تبدیل ایدهها به محصولات قابل استفاده و اثرگذار است.
حمایت از مراکز رشد و نمونههای موفق صنعتیسازی
وی در ادامه به حمایت از ایجاد مراکز رشد علمی اشاره و عنوان کرد: در کنار حمایتهای مادی و معنوی، خانه نخبگان محققان را برای بهرهمندی از مراکز رشد علمی معرفی میکند؛ افراد مستقر در این مراکز میتوانند فعالیتهای آزمایشگاهی و کارگاهی خود را انجام دهند و تاکنون نمونههای موفقی منجر به صنعتیسازی، تأسیس خط تولید و فروش محصول داشتهایم.
معاون منابع انسانی خانه نخبگان کرمانشاه همچنین درباره حضور فعال خانه نخبگان در محافل علمی، بیان کرد: سال جاری رویداد علمی سیمرغ ۲ با همکاری جهاد دانشگاهی و معاونت علمی سپاه ناحیه برگزار شد و اعضای خانه نخبگان در جشنواره شهید چمران و جشنواره سالانه جهادگران علم و فناوری حضور فعال داشتند؛ همچنین در فنبازار کرمانشاه طی روزهای اخیر شرکت داشتیم.
سعیدی با انتقاد از ضعف ارتباط دانشگاه و صنعت در کشور، اذعان کرد: مشکل اصلی، عدم تعامل دانشگاهها با صنعت است و استان ما هم از این مسئله مستثنی نیست؛ متأسفانه هر دو سمت، یعنی دانشگاه و صنعت، هم مقصر هستند و هم حق گلهگذاری از طرف مقابل دارند.
وی ادامه داد: صنعت حق دارد؛ زیرا آموزش در دانشگاهها اغلب تئوریک است و فارغالتحصیلان از نظر فنی آماده نیستند؛ از سوی دیگر، دانشگاه هم حق دارد؛ زیرا بعضاً افراد ناآشنا یا ضد علم در سمتهای مدیریتی حضور دارند که جریان علمی و آموزش عملی را قبول ندارند.
معاون منابع انسانی خانه نخبگان کرمانشاه با تحلیل وضعیت پژوهشهای علمی کشور، افزود: هرچند در مرز علم حرکت میکنیم و در زمینههایی مانند نانو در سطح جهانی برتر هستیم، اما متأسفانه میوه این پژوهشها توسط جوامع علمی غربی چیده میشود و دولتهای آن کشورها از این اکتشافات در صنعت، کشاورزی و خدمات بهره میبرند و موجب رشد خود میشوند.
سعیدی خاطرنشان کرد: به نظر من، جامعه دانشگاهی باید با هماهنگی سیستم مدیریتی کشور، پژوهشها را مسئلهمحور کند و بهجای تولید صرف علم تئوریک، چالشهای صنعت، کشاورزی و خدمات را در قالب طرحهای منسجم و کاربردی دنبال کند تا پایاننامهها و مقالات علمی، مسیر تحول واقعی در حوزههای صنعتی و اقتصادی را هموار کنند.
موانع اداری، بزرگترین چالش دانشجویان پژوهشگر
وی با اشاره به بزرگترین چالش دانشجویان در حوزه پژوهش، گفت: دانشجویان باعدم همکاری برخی ارگانها و قوانین پرپیچ و خم اداری برای جمعآوری دیتا و اطلاعات علمی مواجه هستند؛ ما نیز در دوره دانشجویی همین مشکل را تجربه کردهایم.
معاون منابع انسانی خانه نخبگان کرمانشاه ادامه داد: متأسفانه گاهی دانشجو مجبور میشود به ارائه آمار نه چندان معتبر یا حتی دادهسازی علمی روی بیاورد که طبیعتاً ارزش علمی پژوهش کاهش مییابد؛ البته مسائل مالی و سایر مشکلات نیز وجود دارند، اما شدت و اثرگذاری آنها به اندازه موانع اداری و دسترسی به دادهها نیست.
سعیدی با بیان نقش خانه نخبگان کرمانشاه افزود: خانه نخبگان بنا به رسالت علمی خود، تا حد امکان از دانشجویان و پژوهشگران جوان حمایت میکند؛ این حمایت شامل تسهیل دسترسی به دیتاهای علمی، رفع موانع اداری و پیگیری امور مربوطه است و در برخی حوزههای علمی امکان حمایت گستردهتری نیز فراهم میشود.
وی با بیان اینکه ارتباط خانه نخبگان با ارگانها و نهادهای دولتی مناسب است، بیان کرد: تا این لحظه در بسیاری از موارد، معرفی شدگان این مجموعه حمایتهای مناسبی دریافت کردهاند و این موفقیت مرهون لطف خداوند است.
معاون منابع انسانی خانه نخبگان کرمانشاه افزود: البته در برخی موارد، بنا به ملاحظات و صلاح دید دستگاه بهرهبردار، نتایج مستقیم اعلام نمیشود و این محدودیت طبیعی است؛ اما در بخش خصوصی وضعیت متفاوت است؛ زمانی که بهرهبردار از طبقه دانشگاهی و اهل علم باشد، همکاری موفقیتآمیز است و در غیر این صورت نتایج چندان مطلوب نیست.
سعیدی ادامه داد: با این حال، در برخی موارد بخش خصوصی غیر دانشگاهی هم همکاری موفق داشته و بالعکس؛ بنابراین نتیجهگیری واحد و یکسانی در این حوزه نمیتوان ارائه کرد و شرایط بسته به نوع بهرهبردار متفاوت است.
وی با تأکید بر همکاری با دانشگاهها، گفت: خانه نخبگان با تمام دانشگاههای استان تفاهمنامه همکاری علمی و پژوهشی دارد و در اکثر دانشگاهها دارای نماینده و اتاق اختصاصی است تا تعاملات علمی و پژوهشی به بهترین شکل ممکن دنبال شود.
معاون منابع انسانی خانه نخبگان کرمانشاه ضمن آرزوی سلامتی و موفقیت برای تمام پژوهشگران و نخبگان کرمانشاهی، گفت: ناامید و خسته نشوید؛ گاهی باید همانند آلبرت انیشتن ۹۹۹ بار زمین خورد تا در بار هزارم به موفقیت رسید.
سعیدی در پایان گفت: از دستگاههای اجرایی استان انتظار دارم توجه بیشتری به پژوهشهای مسئلهمحور داشته باشند و طرحهایی را حمایت کنند که زمینه صنعتیسازی و توسعه استعدادهای بکر استان را فراهم میکند؛ بکارگیری مسئولان دلسوز و ترجیحا بومی در سمتهای پژوهشی نیز ضروری است.