هفته سلامت مردان ایرانی

بازی دراز 1404/موضوعی  که موجب استحکام و ارتقای سلامت نیروی کار جامعه و توسعه کشورها را در پی خواهد داشت سلامت مردان  آن کشور هاست .

مردان نسبت به زنان در معرض فاکتور های خطر محیطی و شغلی بیشتری هستند و عادات غلطی مانند مصرف انواع دخانیات از جمله : سیگار، الکل، اعتیادو استرس شغلی در آنها بیشتر است از سوی دیگر به دلایلی خاص ، مردان کمتر به پزشک  مراجعه نموده و مراجعه به مراکز درمانی را به دلایل مختلف از جمله موانع فرهنگی تا بروز مراحل پیشرفته و خطرناک بیماری به تأخیرمی اندازند. توجه به سلامت مردان امروزه در دستور کار کشورها قرار گرفته و جهت تامین نیاز های روحی و جسمی آنان دولت ها در حال سرمایه گذاری هستند . فقدان  استادکار و یا  یک فرد کارآزموده در محل کار موجب ایجاد صدمات جبران ناپذیری بر اقتصاد هر کشور خواهد گذاشت .

طبق بررسی هایی که در سال 1382 انجام شده  ، بیماریها و آسیب در کشورمان  در جنس  مذکر برای همه سنین بیشتر نشان می دهد که در واقع تعداد سال های از دست رفته به علت مرگ زود رس و همچنین سال های سپری شده توام با ناتوانی به ترتیب عواملی را به خود اختصاص داده است که شامل: حوادث ترافیکی ، بلایا و حوادث غیر مترقبه ، بیماری های   قلبی  (آنژین صدری و سکته قلبی)، سقوط از ارتفاع یا در سطح حوادث ناشی از تاثیر نیروهای مکانیکی بیجان و جاندار که متاسفانه مردان به سلامت خودشان توجه ندارند.

از سال 1385 براساس پیشنهاد شبکه چهارم  سیما و سپس طرح موضوع در دفتر سلامت خانواده و پذیرش آن و با توجه به اهمیت موضوع سلامت مردان  ، اولین پنجشنبه اسفند ماه هر سال بعنوان روز سلامت مردان نامگذاری و مقرر گردید هر ساله در این روز با هدف حساس سازی جامعه آموزش و فرهنگ سازی درحد امکان مداخلات تشخیص و درمانی صورت گیرد. که با توجه به اهمیت سلامت مردان وبرای ایجاد فرصت کافی جهت انجام فعالیت ها، برنامه های مربوطه در هفته ای به همین نام : (هفته ی ملی سلامت مردان ایرانی (سما) برگزار می گرددوبرای هریک از روزهای هفته ی سلامت مردان،یک عنوان ویک شعار خاص درنظر گرفته می شود. سلامت مردان ایرانی در سال جاری (1392)  : "سوانح و حوادث؛ در کمین سلامت مردان "، نامگذاری شده و برنامه هایی در سطح کشور جهت این عزیزان اجراء  شده و یا درحال اجراء است . شبکه بهداشت و درمان شهرستان سرپلذهاب هم در راستای انجام این مهم توسط کارشناسان و مهندسین بهداشت محیط  با توجه به نامگذاری روزهای هفته ،  جهت حذف عوامل خطر ساز سلامت مردان در شهرستان ،موضوعات  و عوامل خطر ساز را را در کارگروه های سلامت و امنیت موادغذایی  و شورای ترافیک مطرح ساخته و در حال آموزش های لازم در این زمینه  به  جامعه  اصناف و بازاریان ، جامعه کارگری و کارمندی و دانش آموزی که آینده سازان این کشورند می باشند .

 لذا به منظور تامین سلامت این عزیزان و امید به زندگی و رشد و تعالی کشور عزیزمان ایران  ،مردان میبایست  به توصیه ها و موارد زیر توجه خاص داشته باشند .

1-     سلامت خود را جدی بگیر ند:

 سلامت، مقوله‌ای است که کمتر از سوی خود مردان مورد پیگیری و توجه قرار می‌گیرد و به همین علت میزان مرگ و میر ناشی از بیماری و سرطان‌های شایعی چون پروستات، مثانه و بیضه از یک سو و آسیب‌های ناشی از تصادفات، حوادث و سوانح ترافیکی از سوی دیگر از علل مهم مرگ و میر مردان در جامعه‌ ما است .

حتی به علت بی توجهی مردان به اهمیت حفظ سلامت، استفاده از غذاهای ناسالم، فست فود ها  کم تحرکی و مصرف دخانیات  بخصوص قلیان که از نامرغوب ترین توتونها تهیه شده و آغشته به مواد آروماتیک و سمی است در مردان بیشتر است که خود به بروز بیماری ها و سرطان های خاص مردان منجر می شود.

2-استرس را از خود دور نمایند:

استرس در منزل، محل کار و حتي هنگام رانندگي مي تواند باعث بروز ناراحتي هاي جدي از جمله فشار خون بالا، بيماري قلبي، چاقي مفرط و ديابت شود. شيوه زندگي امروز که در مواردي بيش از حد استرس آور است روي وضعيت بدن و ذهن نيز تاثير مي گذارد. بدن براي رفع خستگي نياز به خواب دارد که با وارد شدن استرس، اين امر ميسر نمي شود و همين امر به بروزمشکلات جدي ذهني و جسمي منجر مي شود. يکي از بهترين روش ها براي رهايي از استرس پس از يک روز پرمشغله، پياده روي است  در برنامه روزانه خود فعالیت جسمی رابگنجانید،روزانه حداقل نیم ساعت ورزش وپیاده روی کنید . به ويژه پياده روي در طبيعت.

طي روز ميزان هورمون هاي استرس در خون بالاست و با راه رفتن در طبيعت، اين هورمون کاهش پيدا مي کند. راه رفتن در طبيعت در مقابله با سرطان نيز نقش دارد. گياهان ماده شيميايي به نام فيتون سيدز ترشح مي کنند که اين ماده از گياهان در برابر پوسيدگي وحشرات محافظت مي کند، با استنشاق اين ماده، سلول هاي طبيعي در بدن ما انسان ها نيز مقاوم مي شود. هنگام پياده روي درپارک، ميزان گلبول هاي سفيد افزايش پيدا مي کند، ضربان قلب، فشار خون و ميزان هورمون هاي استرس به نام کورتيزول کاهش مي يابد.

2-    رفتار های پر خطر را حذف نمایند :

 برخی از رفتارها که تاثیرات مستقیم و غیر مستقیم عمیقی بر سلامت فرد و جامعه می گذارند و عواقب منفی در بردارند " رفتارهای پر خطر " هستند . در صورت ثبات این رفتارها در شخصیت فرد ، سبک زندگی او ناسالم میگردد. رفتارهای پر خطر سنین نوجوانی و جوانی عمدتا" شامل استعمال دخانیات ، اعتیاد و سوء مصرف مواد ، رفتارهای مرتبط با صدمات و جراحات ( مثل خشونت ) ، رفتارهای جنسی ناسالم ، الگوهای ناسالم تغذیه و الگوی تحرک کم بدنی می باشند. شناخت این الگوهای رفتاری غلط و اجتناب از بروز این رفتارها و یا تداوم این رفتارها در نوجوانان و جوانان منجر به فراهم شدن زندگی سالم و کسب سلامتی و توانمندی این گروه خواهد شد .

3- در رانندگی و ترافیک ایمنی را رعایت نمایند :

 امروزه جامعه ما زيان هاي مادي و معنوي فراواني از جهت نابساماني هاي ترافيکي متحمل مي شود. وضع نامطلوب عبور و مرور عابران پياده، بي توجهي برخي از رانندگان به مقررات آمد و شد و وجود تعداد زيادي از خودروهاي فرسوده و داراي نقص فني که عمر مفيد آنها سپري شده همه حاکي از نوعي بي نظمي و اوضاع آشفته عبور و مرور است. براي ايجاد ترافيک روان و بدون حادثه و کنترل و بهبود وضعيت نابسامان آن بايد ضمن ايجاد و استقرار مديريت واحد، طرح و برنامه صحيح و مدوني نيز وجود داشته باشد و تنها توجه به مسايل تکراري از

قبيل: نقش مهندسي ترافيک، تامين وسايل حمل و نقل عمومي و اجراي مقررات راهنمايي و رانندگي کافي نيست بلکه به موضوع مهمتري بايد پرداخت و آن هم روح همبستگي و تعاون، جدي گرفتن مقررات و قوانين توسط رانندگان  و همکاري در جهت ايمني سفرها و توجه به بهداشت سفر است تا سلامت کودکان، نوجوانان، جوانان، بزرگسالان و همه اقشار مختلف جامعه تضمين و تامين شود.

برای کاهش آسیب های ناشی از حوادث رانندگی وتامین سلامت موارد زیر را رعایت نمایید .

• به قوانین احترام بگذارید .
• سرعت مجاز را در هنگام رانندگی یا موتور سواری رعایت کنید.
• هرگز از مواد مخدر و الکل قبل از رانندگی استفاده نکنید.
• با خواب آلودگی و خستگی رانندگی ننمائید .
• اتومبيل را از نظر نقص فني ارزيابي كنيد.
• در هنگام موتور سواری و دوچرخه سواری کلاه ایمنی استفاده نمایید .
• از شرايط اقليمي مسير و مقصد از طريق رسانه‌ها آگاه گرديد و تجهيزات ايمني، پوشاك و خوراك مناسب به همراه داشته باشيد.
• بارهاي داخل صندوق عقب و روي باربند را كاملاً محكم و مهار نموده و از حمل بارهاي سنگين و حجيم، خارج از حدود ابعاد اتومبيل و بيش از حد مجاز خودداري كنيد.
• از حمل بارهاي خطرناك نظير كپسول گاز، بنزين، نفت، مواد سوختني و شيميايي و ... خودداري كنيد.
• از قرار دادن و روشن كردن وسايل حرارتي نظير گاز پيك نيك و روشنايي در درون اتومبيل به دليل احتمال گاز گرفتگي و آتش سوزي پرهيز كنيد.
• جعبه كمك‌هاي اوليه، كپسول آتش نشاني، تجهيزات ايمني ترافيكي (مثلث احتياط، چراغ قوه و ...) به همراه داشته باشيد.
• از آنجا كه مرگهاي ناشي از ضربه سر با استفاده از كمربند ايمني تا 25% كاهش مي‌يابد، بايد در طول مسير همواره كمربندهاي ايمني را بسته نگهداريد.
• از كشيدن سيگار، صحبت كردن با تلفن همراه، خوردن و آشاميدن، مشاجره و شوخي و ... بدليل كاهش تمركز در حين رانندگي خودداري كنيد.
• پرخاشگري، لجبازي و غرور از عوامل اصلي در بروز حادثه هستند ضمن پرهيز از آن، با چنين رانندگاني با احتياط برخورد نماييد و پليس را درجريان قرار دهيد.
• در صورت مصرف داروهايي كه بر هوشياري و سرعت واكنش شما در رانندگي تأثير منفي دارند، از رانندگي خودداري كنيد.
• در هر شرایطی ابتدا به ایمنی فکر کنید.

• متأسفانه در اغلب صنايع و محيط‌هاي كاري كشور ما، وسايل حفاظت فردي اولين و پراستفاده‌ترين نوع كنترل‌هاي فردي است. هر چند اين موضوع از اهميت بالايي برخوردار است اما استفاده از چنين وسايلي اغلب موجب ناراحتي كاركنان است و يا فوايد استفاده از آنها هنوز براي خيلي از افراد مبهم است و اين مسأله در كنار عدم مقررات سختگيرانه و نيز نبود نظارت و بازرسي، موجب مي‌شود برخي از كاركنان نسبت به استفاده از اين وسايل كوتاهي كنند كه معمولا همين قصور به بروز حوادثي در محيط کار نيز مي‌انجامد. از طرفی کارفرمایان میبایست شرایط ایمنی را جهت کارکنان خود فراهم نمایند .

       براساس آمارهای موجود در ادارات کار و همچنین بیمارستان‌ها و مراکز درمانی، ‌‌‌‌‌درصد زیادی از مشکلات، بیماری‌ها و صدمات افراد به واسطه عدم رعایت برخی از اصول بهداشتی و ایمنی در محل های کار می‌باشد. این در حالی است که تعداد محدودی از سازمان‌های با استانداردهای روز دنیا آشنا بوده یا از آنها استفاده می‌نمایند.

در سال‌های اخیر تدوین و پیاده‌سازی استانداردهای مدیریتی از رونق قابل توجهی برخوردار بوده است؛ به‌طوری‌که سازمان‌های مرجع تدوین استاندارد نسبت به تدوین استانداردهای مدیریتی مختلف از جمله ISO9001:2008 (سیستم مدیریت کیفیت)، BS OHSAS18001:2007 (سری ارزیابی ایمنی و بهداشت شغلی)، ISO14001:2004 (نظام مدیریت زیست‌محیطی) و... اقدام نموده‌اند و سایر سازمان‌های تولیدی، خدماتی، پیمانکاری و... فعال در سطح جهان نیز با توجه به نیازهای خود نسبت به پیاده‌سازی آنها اقدام نموده‌اند.

 بنابراین ضروریست  که مردان شاغل در زمینه رعایت ایمنی در محیط کار با حساست خاص به منظور پیشگیری از حوادث شغلی توصیه مدیران و مراقبین بهداشت کار را مدنظر قرار دهند .

مهندس داریوش محمدخانی

کارشناس بهداشت محیط مرکز بهداشت شهرستان سرپلذهاب