آبادی هایی که عجایب 14 گانه کرمانشاه هستند/ از باغ های پلکانی عصر آل بویه تا پشت بام هایی که حیاط خانه همسایه می شوند

به گزارش بازی دراز به نقل از  مرصاد، بسیاری از گردشگران و توریستهای داخلی و خارجی کرمانشاه را با نام طاقبستان و بیستون می شناسند و اگر از میهمانانی که به کرمانشاه می آیند بپرسید اکثر قریب به اتفاق آنها دلیل سفر به این استان را دیدن دو محوطه تاریخی ذکر شده  عنوان می کنند. اما واقعیت است که کرمانشاه مجموعه ای منحصر به فرد از جاذبه های تاریخی و طبیعی است که به خوبی معرفی نشده و ظرفیت های ناشناخته آنها همچنان راز آلود است. یکی از این جاذبه های مهم روستاهای کهن و زیبای این دیار است که 14 مورد آن به عنوان روستاهای هدف گردشگری معرفی شده است ولی همچنان آنگونه که باید و شاید شناخته شده نیستند. به بهانه نزدیک شدن به ایام نوروز و فرصت مسافرت های عیدانه پایگاه خبری مرصاد ررستاهای هدف گردشگری استان را معرفی و تصاویری بکر و زیبا از آنها را منتشر می کند. روستای پیران در سرپل ذهاب روستای «پیران» از توابع بخش مرکزی شهرستان سرپل ذهاب استان کرمانشاه، با مختصات جغرافیایی 45 درجه و 58 دقیقه طول شرقی و 34 درجه و 29 دقیقه عرض شمالی روستای پیران، یکی ازروستاهای هدف گردشگری از توابع بخش مرکزی شهرستان سرپل ذهاب ،است.این روستا از شمال وشرق به کوه بان زرده،از جنوب به کوه پلتوی کری محدود میشود.این روستاازسطح دریا920 مترارتفاع داردوآب وهوای آن معتدل و گرم است.رودخانه پر آب وزیبای الوند در جنوب این روستا جریان دارد. شهرستان سرپل ذهاب که در محدوده جغرافیایی استان کرمانشاه قرارگرفته قدمت طولانی دارد.نزدیکی روستای پیران به این شهر پیوستگی قدمت و پیشینه تاریخی آن را نشان میدهد.مردم روستای پیران به زبان کردی به لهجه کردی کلهری سخن میگویند.مردم این روستا مسلمان و اهل تسنن هستند.

آبشار پیران بلندترین آبشار ایران طبق سر شماری سال 1385 جمعیت روستا 700 نفر بوده است.درآمد مردم روستا از طریق فعالیت های زراعی،دامداری و باغداری تامین میشود.  مهمترین فراورده های دامی روستا  شامل :گوشت،پشم گوسفند و انواع لبنیات و روغن حیوانی است. روستای کوهپایه ای پیران بافت مسکونی متمرکز دارد.عبور نهرآب از میان کوچه های قدیمی همراه با درختان قدیمی چنار،تبریزی وگردو که روستا را در   بر گرفته،جلوه ای زیبا به روستا بخشیده است.جنگل های  انبوه و متراکم  درختان بلند و زیبای چنار و تبریزی و گردو و انجیر چشم اندازهای بسیار  زیبا و مساعد جهت گذراندن اوقات فراغت فراهم نموده است. آ بشار بلند پیران و چشمه های جوشان در کنار درختان کهنسال و گیاهان خودرو در اطراف آنها جز مناظر بدیع روستا به شمار می رود. از مهمترین مراسماتی که در این روستا برگزار می شود ،می توان به مراسم مولودی خوانی در ماه ربیع الاول که ویژه دراویش اهل حق میباشد اشاره کرد.  این مراسم همراه با اجرای موسیقی عرفانی میباشد.عید فطروعید قربان نیز       از اعیاد بزرگ این روستا است که همراه با سرو ر و جشن و شادمانی این مراسمات را اجرا می کنند.در میان مردم روستا انواع بازی های بومی و محلی نیز رایج است که معروفترین آنها هچان و قاوقاوان است. از انواع موسیقی مقامی رایج روستای پیران می توان به همنوازی ساز و دهل اشاره کرد.در جشن های عروسی نیز استفاده از انواع سازهای ضربی و اجرای ترانه ها و آوازهای محلی رواج دارد.در بیشتر مناطق کردنشین از جمله روستای پیران از لباس های محلی کردی با طرح ورنگهای متنوع استفاده می شود . ازعمده ترین غذاهای گردشگرپسنداین روستا می توان به بامیه و تماته ،بامیه بادمجان اشاره کرد. از مهمترین صنایع دستی این روستا انواع گلیم با طرح های کردی را نام برد. سوغاتی عمده این روستا شامل انجیر،گوجه سبز و سایر محصولات تولیده شده در روستا است، روستای پیران از طریق شهرهای قصرشیرین،سرپل ذهاب،دالاهوو وگیلان غرب از استان کرمانشاه قابل دسترسی است. این روستادارای آب وبرق—مغازه - دهیاری-خانه بهداشت وشرکت تعاونی روستایی می باشد. روستای حریر با آثاری از دوران حکومت نادر شاه این روستا از شمال به دهستان کوزران، از شرق به دهستان حومه شمالی، از جنوب شرقی به دهستان حومه و از غرب و جنوب غربی به شهرستان سرپل ذهاب محدود می شود. روستای ح ریر در محدوده کوهستانی غرب استان کرمانشاه استقرار یافته است. آب و هوای این روستا در بهار و تابستان معتدل و در زمستان سرد است و رودخانه ای حریر از وسط این روستا می گذرد. قدمت روستای حریر به دوران حکومت نادرشاه می رسد، بنای امام زاده سیدرضابیگ نشانگر قدمت طولانی این روستا است. مردم حریر به زبان کردی و با لهجه گورانی سخن می گویند. مردم این روستا مسلمان و اکثرا پیرو اهل حق می باشند و بخشی نیز پیرو مذهب شیعه جعفری هستند.

روستای کوهستانی حریر در شیبی ملایم استقرار یافته و بافتی متمرکز دارد. خانه های روستاییان غالبا دو طبقه است و حالت پلکانی آن چشم انداز زیبایی به روستا بخشیده است. پاشایی خاطرنشان کرد: روستای حریر به دلیل برخورداری از موقعیت طبیعی و اقلیمی مطلوب، مناظر و جلوه‌های منحصر به فردی دارد، مراتع حاصلخیز و سرسبز روستا، بخصوص با چشم اندازهای کوهستانی در فصول بهار، تابستان، پاییز زیبایی های شگفت انگیز و جلوه های جذابی پدید می آورد. یکی از چشم اندازهای بسیار زیبای روستا، مناظر اطراف سراب حریر می باشد که از درختان بلند، گیاهان و گلهای وحشی پوشیده شده است. روستای زیبای حریر مشرف به کوهستانی است که دامنه آن را گیاهان و درختچه های کوتاه و زمین های زراعی و مرتعی پوشانیده و مناظر زیبایی را به وجود آورده است. در بالادست روستای حریر چشمه ای با آب زلال می جوشد. در روستا درخت کهنسال و تنومندی وجود دارد که برای روستاییان بسیار مقدس و قابل احترام است و به گفته افراد سالخورده روستا قدمت این درخت به 150 سال پیش برمی‌گردد. در داخل و اطراف روستا انواع درختان بلوط، کیکم، بادام و چهار درخت به نام (چهار ملکه) در داخل محدوده سیدرضابیگ وجود دارد. گرزان، چوتوپ، خومان شارکی، قاواتان، گردکان بازی، قل قلان و قمچان از بازیهای محلی مردمان این روستای استان کرمانشاه می باشد. روستای حریر از توابع شهرستان دالاهو در استان کرمانشاه در 5 کیلومتری شهر کرندغرب، 37 کیلومتری شهر اسلام آبادغرب و 100 کیلومتری شهر کرمانشاه قرار دارد. روستای کندوله بازمانده از دوران آل بویه در صحنه با باغ هایی پلکانی روستاي كندوله مركز دهستان كندوله از توابع بخش دينور شهرستان صحنه در استان كرمانشاه در فاصله 52 كيلومتري شهر صحنه و 75 كيلومتري مركز استان (كرمانشاه) قرار گرفته است. برخي بناي روستاي كندوله را به دوران آل بويه نسبت مي‏دهند. گفته مي‏شود اين محل در اصل مكان قلعه ركن‏الدوله بوده است كه بعدها به صورت «كندوله» درآمده است. اين نام در تلفظ مردم محلي «كنوله» ناميده مي‏شود. بنا به روايت ديگري «كند» در تركي به معني ده است و چون اين ده نيز مركز حكومت (الدوله) بوده است، پس از اختصار به «كندوله» تغيير يافته است؛ بناهاي امامزاده پيرافته، قلعه مردان و آثار باقي مانده ديگر نشانگر قدمت و سابقه تاريخي اين روستا است. مردم روستاي كندوله به زبان كردي با گويش هورامي سخن مي‏گويند، آنان مسلمان و پيرو مذهب شيعه جعفري هستند.

روستاي كندوله 1500 نفر جمعيت داشته است . درآمد اكثر مردم روستاي كندوله از باغداري و دامداري تأمين مي‏شود. علاوه بر فعاليت‏هاي مذكور، در اين روستا قالي‏بافي نيز رواج دارد. انگور، زردآلو، سيب، گلابي و هلو، از مهم‏ترين محصولات باغي و سردرختي اين روستا به شمار مي‏ رود و گندم نيز از جمله محصولات زراعي روستاست .دامداري مشتمل بر پرورش گاو و گوسفند، يكي از فعاليت‏هاي اقتصادي مردم روستاي كندوله است و شيره، كره، ماست، پنير و روغن حيواني از فرآورده‏هاي لبني روستا به شمار مي‏آيند. گروهي از زنان و مردان روستا نيز به قالي‏بافي مي‏پردازند. فضاي روستاي كندوله از نظر طبيعي بسيار دل‏انگيز و زيباست. انگور يكي از مهم‏ترين محصولات زراعي و جذاب آن است. تاكستان‏هاي زيبا و متعددي كه در فصل تابستان خوشه‏هاي انگور از تاك‏هاي آن آويزان مي‏شوند، مناظر بسيار جذاب و چشم‏نوازي را پديد مي‏آورند، به ويژه آنكه روستا در دامنه كوه واقع شده و باغات پلكاني دارد. اطراف روستاي كندوله، با كوه‏هايي احاطه شده است كه چشم‏ندازهاي بسيار زيبا و تماشايي دارند. سطح كوه‏ها در فصول بهار و تابستان از انواع كمياب گياهان خودرو و گل‏هاي رنگارنگ پوشيده مي‏شود و فضاي بسيار زيبا و دلكش به وجود مي‏آورد. در فصل زمستان نيز كوه‏ها از برف پوشيده مي‏شوند و جلوه طبيعي خاصي مي‏يابد. در 26 كيلومتري روستا، دشت پهناور و معروف دينور واقع شده است. دشت دينور از رسوبات رودخانه‏هاي دينور و كنگرشاه به وجود آمده است. اين دشت به لحاظ مناظر طبيعي، بسيار زيبا و منحصر به فرد است.انواع درختان كيكم، بلوط، گويچ، بلالوك و ارژن و همچنين پونه، گل گاوزبان، گل كبود، گل ختمي، بومادران و گون كه مصارف دارويي نيز دارند، دشت دينور را به ويژه در بهار و تابستان به بهشتي زيبا مبدل مي‏سازند. اين دشت زيستگاه انواع پرندگان و جانوراني مانند كبك، تيهو، گرگ، روباه و خرگوش است. بر فراز تپه بلند پيرافته، بقعه امامزاده پيرافته قرار دارد كه از بناهاي مذهب روستا به شمار مي‏رود. بناي اوليه امامزاده در آتش‏سوزي از بين رفته و به جاي آن بناي جديد ساخته شده است. اين بنا شامل يك اتاق و يك ايوان است. سقف اتاق و ايوان با تيرهاي چوبي پوشيده شده و بام آن گل‏اندود است. در كنار بقعه، درخت ون كهنسالي وجود دارد كه بدون آبياري پابرجا مانده است. مهم‏ترين صنعت دستي و هنري مردم روستا، بافت انواع قالي با طرح‏هاي بومي (برگرفته از طرح‏هاي كردي) و طرح‏هاي غيربومي است و جنبه صادراتي دارند. رایج ترين بازي‏هاي روستاي كندوله عبارتند از قل قلان، كه نوعي بازي شبيه «لي لي» است و بازي پهلان، كه نوعي بازي سنگ‏پراني با دست، به سوي هدف مي‏باشد. از انواع ديگر بازي‏هاي مردم اين روستا مي‏توان به شال دوركي، اكل مكل، تران و ترنه بازي اشاره كرد. روستای هجیج با معماری استثنایی/ وقتی پشت بام خانه، حیاط همسایه است "هجیج" روستایی با معماری استثنایی، هر ساله مقصد بسیاری از مسافران داخلی و خارجی است. روستایی هجیج، روستایی با معماری استثنایی، هر ساله مقصد بسیاری از مسافران داخلی و خارجی است. این روستا، یکی از روستاهای پلکانی است با کوه‌های سنگی و چشمه‌های خروشان و مسیر پرپیچ و خم که چشم هر بیننده‌ای را به خود جذب می‌کند. در این روستا، به علت کمبود زمین، پشت بام هر منزلی حیاط منزل پشتی محسوب می‌شود. خانه‌های این روستا ساخته شده از سنگ به صورت خشکه چین و پلکانی است. در ایام بهار، این روستا چهره ای بهشتی به خود می گیرد و مناظری بکر و خاطره انگیز را در ذهن هر بیننده ای متبادر می کند. خودکفایی و استقلال در تولید محصولات مورد نیاز، دیگر ویژگی مردماین روستای تاریخی و کهن است. مردمان هجیج تمام پوشاک خود را در اینروستا تولید می کنند و مشکلیبرای تامین پوشاک خود ندارند. گیوه بافی، که نوعی پاپوش در مناطق کردنشین است، یکی دیگر از صنایعدستی مردم این روستا محسوب می شود که علاوه بررفع نیاز خود مردم روستا از خرید هر نوع کفشی، باعث اشتغالزایی در این روستا هم شده است، که این خود، محصول حسن انتخاب و ذوق این مردم سخت کوش است. امامزاده سید عبدالله، کوسه هجیج یکی از جاذبه‌های قابل توجه این روستا وجود امامزاده "سیدعبیدالله" فرزند امام موسی کاظم (ع) است که اهالی منطقه از آن به نام "کوسه هجیج" یاد می کنند و بسیار مورد احترام آن‌هاست. چشمه بل، منبع مواد معدنی و دارویی یکی دیگر از جاذبه های روستای هجیج، وجود چشمه "بل" است. آب این چشمه، جزو آبهای معدنی محسوب می شود و براساس نظر متخصصان،آب این چشمه، یکی از بهترین آبهای دنیا محسوب می شود. مردم روستای هجیج به زبان کردی و لهجه هورامی سخن می‌گویند، مسلمان و پیرو مذهباهل تسنن هستند. کشک، شیر، دوغ، روغن حیوانی و کره از مهم‌ترین فرآورده‌های لبنی روستا هجیج است، نگهداری و پرورش انواع طیور در این روستا امری متداول است.

موسیقی مورد علاقه مردم این روستا، گوش فرا دادن به نوای سوزناک "شمشال"است. این ساز یکی از انواع سازهای بادی است و شبیه نی است که همراه با آوازهای سوزناکو گیرا نواخته می‌شود. از این ساز در مراسم عزا و یا حماسه استفاده می شود. روستای هجیج از روستاهای استان کرمانشاه و از مناطق دیدنی اورامانات محسوب میشود که در ۲۵ کیلومتری شهرستان پاوه قرار گرفته است. سراب هرسم روستایی بر سر راه کشور هزار و یک شب سراب هرسم از توروستاهای قدیمی استان کرمانشاه است که در گذشته در مسیر راه ارتباطی همدان به بغداد واقع شده بود. تاریخ بنای این روستا به دوره‌ی صفوی مربوط می‌شود. مردم روستای سراب هرسم به زبان کردی و لهجه زنگنه سخن می‌گویند، مسلمان و پیرو مذهب شیعه جعفری هستند. براساس نتایج سرشماری سال ۱۳۸۵، روستای سراب هرسم ۷۰۰ نفر جمعیت داشته‌است. بیشتر درآمد مردم روستای سراب هرسم، از فعالیت‌های زراعی، دامداری، مرغداریو امور خدماتی تأمین می‌شود. محصولات زراعی روستا شامل گندم، جو، چغندر قند، نخود و ذرت است و شیر، ماست، کره و روغن حیوانی نیز از فراورده‌های لبنی آن به شمار می‌رود.

سراب هرسم روستایی کوهپایه‌های با بافت مسکونی متمرکز است. تاریخچه بنای این روستا به دوره صفوی مربوط می‌شود و مردم روستا به زبان کردی و لهجه زنگنه سخن می‌گویند و مسلمان و پیرو مذهب شیعه جعفری هستند. روستای سراب هرسم، با استقرار در دامنه کوهستان، مناظر و چشم اندازهای طبیعی جذاب و زیبایی دارد، فضاهای داخل روستا و پیرامون آن جلوه‌گاه مناظر بدیع و شورانگیز است. سراب هرسم، در داخل روستا قرار گرفته و نهرهای منشعب از آن، مزارع روستا و نواحی جلالوند و تالاندشت را مشروب می‌سازد؛ اطراف سراب را درختان ارجن، بلوط و کیکم در بر گرفته و فضای دلپذیر و زیبایی پدید آورده‌اند. سراب هرسم زیستگاه آبزیان و گونه‌های مختلفی از پرندگان است و از حواشی آن به عنوان تفرجگاه روستایی استفاده می‌شود، کوه‌های سراب و پنجه بانه که در شمال شرقی و شرق روستا واقع شده اند از جاذبه ورزشهای کوهستانی می‌باشند و قله این کوهها هنگامی که در زمستان از برف پوشیده می‌شوند، منظره‌ای بسیار شکوهمند و جذاب به وجود می‌آورند و در بهار و تابستان نیز چمنزارها و درختچه‌های کوتاه و بلند آن همانند زمرد می‌درخشد. همچنین گستره مزارع سرسبز و حاصلخیز روستا و دشتها و دامنه کوههای پیرامون به ویژه در بهار و تابستان از گلهای رنگارنگ سرشار می‌شوند و همراه با گیاهان دارویی آویشن، شیرین‌بیان، گل گاوزبان و گون، چشم اندازهای بدیع و جلوه‌های زیبای روستای سراب هرسم را به نمایش می‌گذارند. در ۱۵ کیلومتری روستا، بنای زیارتگاهی موسوم به امامزاده حسن وجود دارد و اطراف این بنای ساده، بسیار سرسبز و زیبا است این زیارتگاه در فصول مختلف سال پذیرای زایران و گردشگران است. در سراب هرسم نوعی شیرینی محلی به نام 'بژی برساق' متشکل از آرد گندم، شیر، تخم‌مرغ، زعفران، زیره، رازیانه، نمک و شکر پخت می‌شود که از طعم و عطر بسیار خوبی برخوردار است. بهشت در شالان کرمانشاه از اردیبهشت شمال و شیراز و اهواز زیاد شنیده اید، اما شاید بد نباشد این بار مقصد گشت و گذارتان را در جایی از غرب کشور جستجو کنید تا مطمئن شوید بهشت جایی در همین گوشه و کنار قرار دارد! طبیعت منحصر به فرد غرب ایران در بهار این فرصت را به شما می دهد تا منظره هایی را به چشم ببینید که تا به حال تنها در تابلوهای نقاشی دیده بودید. پیشنهاد ما برای این سفر روستای شالان کرمانشاه است که از توابع بخش کرندغرب شهرستان اسلام‏آبادغرب به حساب می آید. برای رسیدن به این روستا باید به 23 کیلومتری شهر سرپل ذهاب، 33 کیلومتری کرندغرب یا 140 کیلومتری کرمانشاه سری بزنید تا به منطقه ای کوهستانی برسید که از شمال و شمال‌شرقی به ارتفاعات دالاهو از جنوب شرقی به ارتفاعات بانه‏ریز و از جنوب به ارتفاعات زنگ علیان محدود می‏شود.   اینجا روستای دالاهور است که با جریان رودخانه پرآب الوند در جنوب آن سرسبزتر از روستاهای اطراف به نظر می رسد. با این حال طبیعت بخشی از جاذبه های این روستا است که در نگاه اول شما را جذب خواهد کرد. در دو طرف بستر رودخانه الوند تفرجگاه‏هایی به وجود آمده که در آنها می توانید انواع گیاهان دارویی، مرتعی و گل‏های وحشی رنگارنگ را ببینید و البته سری هم به زیستگاه پرندگان و جانوران آبزی بزنید. جنگل‏‌های انبوه و گسترده گردو، انار و انجیر کوهی اطراف روستا هم جایی است که حتما باید سری به آن بزنید. اگر اهل کوهنوردی هم باشید، می توانید گشت و گذاری در ارتفاعات صخره‏ای دالاهو داشته باشید که بلندترین قله آن 2250 متر ارتفاع دارد. سراسر این ارتفاعات را جنگل‏‌های انبوه و مراتع سرسبز پوشانده و البته این ارتفاعات در اکثر مواقع سال پوشیده از برف است. اما کمی که در روستا گشت و گذار کنید، می بینید که پیشینه تاریخی این روستا کم از جاذبه های طبیعی اش ندارد. وجود آثاری مثل زیارتگاه مسجد عبدالله بن عمر، بابا یادگار، مقبره ابودجانه، مقبره باباشیخ، مقبره شیخ بایزی و همچنین مقبره بابافقی شاهدانی هستند که قدمت و سابقه تاریخی این روستا را به شما نشان می دهند.

بد نیست بدانید که عمر خیلی از بناهای آرامگاهی این روستا به دوره صفویه می رسد که به دستور شاه عباس ساخته شده اند و البته خیلی از آنها در دوره قاجاریه مرمت شده‌‏اند. چیزی که تماشای آن را نباید از دست بدهید، بافت مسکونی روستا است که به شکلی متراکم بر کوه پایه ها بنا شده است. سقف خانه‏ها مسطح است و با تیرهای چوبی و کاه‌گل پوشیده شده‏اند ایوان وجه اشتراک تمام این خانه هاست که با سنگ، آجر، گچ، چوب، خشت و گل ساخته شده اند. در 4 کیلومتری روستای شالان آبشار پیران و ویرانه‏های قصر یزدگرد قرار دارد که قدمت آن به دوران ساسانی می‏رسد. این ویرانه را باید در یکی از بلندترین ارتفاعات روستا ببینید که اطراف آن را حصاری با برج‏های نیم دایره‏ای شکل پوشانده است که در فاصله 6 تا 16 متری هم ساخته شده اند. اما جاذبه های تاریخی روستا به همین جا ختم نمی شود. در 9 کیلومتری روستا بنای سنگی مستطیل شکلی قرار دارد که به طاق‏گرا معروف است. این بنای سنگی فضای ایوان مانندی است که دیوارهای داخلی آن از لاشه‏های سنگ و ملاط گچ ساخته شده و دیوارهای داخلی اش با اشکال هندسی پوشانده شده است. اگر در گوشه و کنار روستا مردمی را دیدید که مشغول بازی با گرز هستند، تعجب نکنید. بازی گرزان یکی از بازی های معروف و رایج این منطقه است که مردم در اوقات فراغت شان به آن می پردازند. این بازی 8 نفر بازیکن دارد که در مربعی که بر روی زمین ترسیم شده جا می‏‌گیرند. در وسط این مربع چاله‏ای قرار دارد که چهار گرز در آن گذاشته شده. چهار نفر از بازیکنان در خط دفاع از گرزها حفاظت می‏کنند و چهار نفر که در خارج از مربع هستند برای تصرف گرزها به افراد داخل مربع حمله ور می شوند. روستای زیبای فش در کنگاور روستای فش در قلمرو شهرستان کنگاور (که دارای سابقه کهن تاریخی است) استقرار یافته است، علاوه براین و با توجه به قدمت گورستان قدیمی و بنای زیارتگاه امامزاده سید جمال‌الدین بن جعفر صادق (ع)، می‌توان پیشینه تاریخی روستای فش را به قرون گذشته مرتبط دانست. چشم‌ان داز درختان بلند و سرسبز چنار و تبریزی، باغ‌های زیبا و مزارع خرم روستا بسیار دیدنی و تماشایی است. یکی از مهم‌ترین جاذبه‌های طبیعی روستا، سراب زیبا و باشکوه فش است که در نزدیکی روستا قرار دارد و اطراف آن را درختان بلند جنگلی و گل‌ها و گیاهان خودرو فرا گرفته است. روستای فش، از اطراف به وسیلة کوه‌های بلند و مرتفع احاطه شده است. سطح این کوه‌ها که از درختان و درختچه‌های کوتاه پوشیده شده، در فصول بهار و تابستان از سرسبزی و طراوت سرشار می‌شود. انواع گیاهان دارویی مانند گل گاوزبان، گل ختمی، شیرین بیان، آویشن و گون نیز در دامنه این کوه‌ها یافت می‌شود. قلمرو حیات‌وحش روستا زیستگاه انواع گونه‌های جانوری مانند شغال، گرگ، روباه، خرگوش و کبک است که از دیگر جاذبه های طبیعی این روستا محسوب می‌شوند. از روستاهای همسایه می‌توان به سلیمان آباد، فشخوران، دمبادام، گرمخانی وحصار اشاره کرد.

ساز سازی ساز سازی در ایران قدمت طولانی دارد و ساختن ساز تنبور در روستای فش نیز از قدمت دیرینه‌ای برخوردار است. در این روستا به نحو چشمگیری کارگاه‌های ساخت انواع مختلف آلات موسیقی از قبیل تنبور، تار و سه تار دیده می‌شود. در اکثر خانه‌های روستایی در گوشه‌ای از فضای خانه کارگاه کوچکی جهت ساخت تنبور، سه تار و تار دیده می‌شود. اولین سازنده ساز در روستای فش فردی است بنام استاد ید ا... اشرفی. ایشان در واقع استاد مسلم ساخت الات موسیقی در این روستا بود وتمامی اهالی که در این روستا به کار ساخت ساز مشغولند، ازشاگردان استاد یدا... محسوب می‌شوند. وی درسال ۱۳۸۶ درگذشت. تنبور وسه تار دارای قسمت‌های مختلفی ازقبیل: کاسه-دسته- صفحه - سیم گیر - خرک - شیطانک - گوشی و پرده می‌باشند. درساخت انها ازابزارهای مختلفی از قبیل: فرز - دریل - گیره - اره - رنده - تیشه - اره مویی - سوهان نرم - سوهان زبر - سنباده در انواع مختلف، استفاده می‌شود. زبان و گویش به طور کلی مبنای گویش اکثر مردم این منطقه متاثر از زبان لری بوده و بسیاری از کلمات با لحن و لهجه مصطلح در مناطق لرستان ادا می‌شود. این تشابه لهجه با توجه به سوابق تاریخی و اشتراک نژادی و مجاورت با لرستان یک امر طبیعی است. لغات زیادی در زبان محلی فش وجود دارد که ظاهراً خاص زبانهای محلی این منطقه است. تصور بر آن است که این کلمات سابقه تاریخی زیادی داشته و ریشه در زبان پهلوی ساسانی دارد که طی قرون متمادی از گزند حوادث مصون مانده و سینه به سینه حفظ شده است. زیرا چنانکه می دانیم ایرانیان پس از تسلط اعراب علاقه و تلاش زیادی برای حفظ زبان اجدادی خود به کار می برده‌اند و در راستای این هدف بسیاری از لغات پارسی باستان در محاورات معمولی مردم مناطق مختلف ایران باقی‌مانده است. پیشینه وجود مرقد شریف امام زاده سید جمال الدین بن جعفر صادق (ع) و آثار تاریخی و باستانی از جمله تپه آبادی خرابه در ۳۰۰ متری جنوب غرب روستای فش و د ه‌ها جاذبه و اثر دیگر از مصادیق مکانت خاص فش محسوب می‌شود. «نوژی‌وران»  روستاهایی زیبا و خاطره‌انگیز در دامنه کوه تاریخی بیستون روستای «نوژی وران» در فاصله  25 کیلومتری شهر هرسین و در 36 کیلومتری شمال شرقی شهر کرمانشاه واقع شده است. این روستا از جوب به کوه «پرآو» و دره «گل دره»  و از جنوب غربی  به  دره «سیراوله» محدود می شود. آب و هوای آن در بهار و تا نیمه تابستان مطبوع و دلپذیر و در پاییز و زمستان سرد است. رودخانه پرآب دینور، در شرق روستا جریان دارد و غارهای گلستان و زری نیز در جنوب غربی این روستا واقع شده است. گورستان قدیمی و پل آجری نوژی وران که قدمت طولانی دارند، بیانگر پیشینه تاریخی این روستاست. مردم روستای نوژی وران به زبان کردی و با گویش کرمانشاهی سخن میگویند. آنها مسلمان و  پیرو مذهب شیعه جعفری  هستند و بسیار خونگرم و مهمان نوازاند. فعالیت های اقتصادی این روستا بر زراعت، دامداری و پرورش زنبورعسل و انجام کارهای خدماتی استوار است. این روستا دارای 150 خانوار است. زنان روستا بیشتر اوقات مشغول بافندگی فرش دستی و گلیم می باشند. روستای نوژی وران روستایی دشتی با بافتی مسکونی متمرکز است. روستای نوژی وران به دلیل برخورداری از جاذبه های طبیعی  متنوع و کم نظیر یکی از روستاهای بسیار زیبا و شگفت انگیز استان کرمانشاه است. مراتع غنی، ارتفاعات بلند پرآو، سراب نوژی وران و دیگر چشمه ساران جوشان از جذاب ترین  جلوه های طبیعی این روستا به شمار میروند. سراب نوژی وران پشت کوه پرآو در غرب جاده بیستون- سنقر  واقع شده است که قلمرو این سراب طبیعی زیستگاه انواع گونه های نادر گیاهی و جانوری است. مناظر درختان و درختچه های کوتاه و بلند و انواع جانوران وحشی مانند؛ بز کوهی، خرس، پلنگ، گرگ و روباه از جاذبه های حیات وحش این روستا هستند. دشت چمچمال و مراتع غنی و حاصلخیز، یکی از زیباترین و پرجاذبه ترین دشت های استان کرمانشاه است که در حوالی روستای نوژی وران واقع شده است. مراتع سرسبز وخرم، انواع درختان از قبیل؛ کیکم، شن و زالزالک، بلوط انجیر، ارژن، گلابی، آلبالوی وحشی به همراه انواع گیاهان دارویی مانند؛ گل ختمی، آویشن و سرخ پا از جاذبه های طبیعی این روستا به شمار میروند. همچنین روخانه دینورآب از شرق روستا می گذرد که حواشی  این رودخانه مناظر بدیع و خارق العاده ای را خلق کرده است. آبزیان و انواع جانوران و پرندگان وحشی از بهترین جلوه های  طبیعت  اطراف رودخانه این روستا به شمار میروند. از مهمترین مراسمات مردمان نوژی وران می توان به مراسم عزاداری ایام محرم به ویژه ایام  تاسوعا و عاشورا اشاره کرد. مردم روستا در  فاصله روزهای هفتم تا نهم محرم نیز به پختن انواع غذاهای نذری، بخصوص حلیم می پردازند. اجرای برخی بازی ها و ورزش های محلی در این روستا بسیار متداول است که شاخص ترین آنها؛ پلان، قمچان، کوره کوره، دار بالان، خط خطان، گردکان بازی و خومان شارکی می باشد. بهار افسونگر روستای ورمقان در کرمانشاه ورمقان یکی از روستاهای زیبا و خوش آب و هوای استان کرمانشاه است که خود را برای بهار و پذیرایی از مسافران نوروزی آماده می کند. این روستا در دامنه های سلسله کوه های مرتفع بدر، در ۳۵ کیلومتری شمال شهر سنقر در دهستان باوله واقع شده و آب وهوای آن در بهار و تابستان معتدل و مطبوع است. کوهستان بدر در بهار دامنه های آن پر از مراتع سبز و گیاهان خودرویی می شود که تابلوهای طبیعی و شگفت انگیزی را پیش چشمانتان به نمایش می گذارد. علاوه بر دامنه های سرسبز و زیبا، چشمه های بسیار زلال و گوارایی در اطراف روستا وجود دارد که هم آب آشامیدنی و کشاورزی مردم روستا را تأمین کرده و هم زیبایی منطقه را دوچندان می کند. آبشار پریشان در روستای ورمقان اگر نوروز را برای سفر به این روستا انتخاب کنید، جذابیت های یک بهار افسونگر که دامنه های سرسبز و چشم اندازهای کوهستانی، آهنگ آرامش بخش چشمه ها و جوی ها و نغمه پرندگان از مهم ترین نشانه های آن است را تجربه می کنید و از آن لذت می برید. اما اگر سفرتان را عقب بیندازید تا تابستان از راه برسد، آن وقت مناظر و چشم اندازهای بسیار زیبا و کم نظیر دیگری همچون جنگل ها و باغ های انبوه و سرسبز به روی شما آغوش می گشاید، باغ ها و جنگل هایی که زیباترین و پرجاذبه ترین مناطق طبیعی روستا به شمار می رود و با میوه هایی نظیر انگور، گردو، زردآلو، آلو و آلبالو و همچنین بلوط و بادام کوهی دورتا دور روستا را احاطه کرده و منظری رنگارنگ را به وجود آورده است. بافت مسکونی روستا نیز که در سراشیبی ملایم دامنه کوه قرار گرفته، با آن سقف های مسطح و دیوارهای خشتی و گلی همرنگ طبیعت، منظره خوشایند و دلچسبی را به وجود آورده است. البته در سال های اخیر معماری ساختمان های این روستا نیز همانند بسیاری از روستاهای کشور تغییر یافته و ساختمان های سفید و آجری بزرگ و چند طبقه از روی ویرانه های خانه های قدیمی کاهگلی سربرآورده است، به طوری که دیگر کمتر می توان همسویی و همرنگی طبیعت و بافت مسکونی را یکجا در روستا مشاهده کرد، اما با این حال تماشای روستایی با منظری تنیده از نماهای شهری و بافتی روستایی، آن هم در دامنه کوهی سرسبز که به دریایی از باغ و جنگل کشیده می شود، خالی از لطف نیست. زندگی در کوهستان و دشت های حاصلخیز آن، باعث شده روستاییان ورمقان که به زبان کردی و لهجه کلهری سخن می گویند، بیشتر به زراعت و دامداری مشغول باشند و برخی نیز از راه تولید صنایع دستی که مواد اولیه آن را خودشان به دست می آورند و به فروش می رسانند، روزگار را سپری می کنند. مردمان این روستا آداب و رسوم جالبی هم دارند؛ رسومی مانند شال درکی یا شال اندازی که مخصوص شب عید است. شب عید که فرا می رسد جوانان روستا ابتدا بر بام خانه هایشان آتش روشن کرده و سپس بالای پشت بام منازل همسایه ها رفته و دستمال یا شال خود را از منافذی که در سقف خانه ها و پنجره ها وجود دارد، به داخل اتاق آویزان می کنند و با ذکر اشعاری از صاحب خانه عیدی می خواهند. صاحب خانه نیز در شال آنها گردو، بادام، شیرینی، نخودچی، کشمش و تنقلات می ریزد. در این روستا موسیقی جایگاه ویژه ای دارد و در مراسم عروسی و عزاداری از انواع آلات موسیقی همچون سرنا و دهل استفاده می شود. ضمن این که اجرای موسیقی «گورانی چر» هم یکی از انواع متداول موسیقی در این روستاست. صنایع دستی و هنری روستا هم شامل قالی، گلیم، جاجیم و سجاده، سوغاتی های خوبی است. در ایام نوروز مردم روستا در حالی که لباس های محلی با طرح ها و رنگ های شاد و متنوع بر تن دارند با غذای رایج و مخصوص خود یعنی «گنونه» یا آش ترخینه سفت که ترکیبی از بلغور گندم، آب گوجه فرنگی تازه، دوغ ترش، ادویه جات و... است، از شما پذیرایی می کنند. ورود به این روستا از شهرهای سنقر و کامیاران در استان کرمانشاه و قروه در استان کردستان امکان پذیر است. روستای چرمه علیا در سنقر روستای چرمله علیا، یکی از 14 روستای هدف گردشگری استان کرمانشاه، است. روستای چرمله علیا از توابع بخش مرکزی شهرستان سنقر در استان کرمانشاه در فاصله 23 کیلومتری شمال شرقی شهر سنقر قرار دارد. درباره وجه نامگذاری این روستا با توجه به پژوهش میدانی صورت گرفته، باید گفت که چرمله در زبان کردی به معنای "رنگ سفید" می باشد و چون منطقه‌ای سردسیری و کوه‌های اطراف آن پوشیده از برف است، این روستا را "چرمله" نام نهاده‌اند. این روستا اقلیمی کوهستانی، سرد و خشک دارد و آب و هوای آن در بهار و تابستان معتدل و مطبوع و در زمستان سرد است، همچنین چرمله علیا از روستاهای قدیمی استان کرمانشاه است و سابقه سکونت نسبتاً طولانی دارد. ساختمان یک حمام قدیمی که تاریخ ساخت آن به دوره قاجاریه برمی‌گردد، بیانگر قدمت و سابقه تاریخی این روستاست. محصولات زراعی این روستا شامل گندم، جو، نخود، باقلا، شبدر و یونجه است. همچنین به سبب وجود مراتع غنی و حاصلخیز، دامداری نیز در روستا رونق دارد و فرآورده‌های لبنی از قبیل شیر، ماست، کره و روغن حیوانی از مهم‌ترین محصولات دامی این روستا به شمار می آیند. چرمله علیا، روستایی کوهستانی با بافت مسکونی متمرکز است، این روستا در دره استقرار یافته و کوچه‌های پیچ در پیچ و نسبتاً پهن دارد. منظره خانه‌های روستا با دیوارهای خشتی و همرنگ با طبیعت، نشانه درآمیختگی فضای روستا با طبیعت پیرامون است. خانقاه روستایی به یادگار مانده از گذشته دور خانقاه»، روستايي از دل ِ تاريخ،‌ محصور شده در دستان سرسبز هورامان است. روستايي كوهپايه اي كه در ميان كوه هاي «شاهو» با ارتفاع 3490 متر در شمال روستا و «آتشگاه» با 2500متر از سطح دريا در جنوب آن قرار دارد. «خانقاه»‌ كلمه اي مركب از «خانه» و «گاه» به منظور مكان سكونت مشايخ و دراويش و اهل تصوف برای ذكر و عبادت و تفكر است، در واقع نيز اين روستا به دست امامزاده اي از قريه ي «عُرّيض»ِ حجاز تاسيس شده است. اين بزرگوار به نام «شيخ عثمان» مشهور به «باباغازي»‌ و ملقب به «رشاد الدين» مي باشند،‌ جدٌ  اين امامزاده به امام علي عريضي مي رسد كه از  فرزندان امام جعفر صادق هستند. «باباغازي» حدود سال 701 هجري قمري به اصفهان آمده و بعد از مدتي به منطقه اي در سرپل ذهاب كه بعدها به نام «قلعه غازي» مشهور گشت،‌ عزيمت كرده و بعد از آن به «خانقاه» مي آيند. با توجه به اسناد معتبر و گفته ي پيران و معتمدان روستا،‌ پيدايش«خانقاه»‌ به دست اين بزرگوار و در حدود 800 سال پيش مي باشد. در زمينه ي مسكوني بودن خانقاه قبل از «باباغازي»‌تا كنون هيچ سند معتبري به دست نيامده است.

 مرقد ايشان در مركز روستا و مزار  نوه ي ايشان  به نام «باباشيخ حسن» بر فراز تپه اي بالاتر از همه ي خانه هاي سنگي‌ِ روستا در شمال«خانقاه»  قرار دارد كه زيارتگاه علاقمندان و مريدانشان است و مردم روزهاي چهارشنبه براي برآورده شدن حاجات خود  به اين آرامگاه مي روند،‌ در ارتباط با كرامات اين امامزاده حكايت ها و روايت هاي زيادي در ميان عامه مردم وجود دارد و در اسناد و شجره هاي معتبره هم مواردي ذكر شده است، مواردي كه افراد بيمار را به دليل شدت بيماري و عدم توانايي در راه رفتن در حاليكه سواره به منظور شفا يافتن به زيارتگاه برده اند و پس از مدتي شفا يافته و با پاي پياده به ديار خويش بازگشته اند. هم اكنون نيز بيشتر نواده گان «باباغازي» كه از سادات حسيني هستند، در اين روستا سكونت دارند. شجره نامه ها و عهدنامه ها و قباله هاي تاريخي موجود نيز گواهي بر صحت اين مدعا است.

معماري و بافت زيباي روستا،‌ از گذشته هاي دور ِ سرزميني باستاني و هنرپرور حكايت مي كند ؛سرزميني كه در آن بامِ هر خانه اش استراحت گاه و حياطِ خانه ي همسايه اش است؛  بافت قديمي روستا همانند جزيره اي در اقيانوس سبز‌ ِ جنگل هاي زاگرس قرار دارد و ساحل زيباي شهر «پاوه»شهر‌ِ‌ هزار ماسوله ي كرمانشاه در حدود 2000متري آن واقع است. در فرهنگ لغت دهخدا آمده كه:«خانقاه دهي است از دهستان اورامان لهون،‌ بخش پاوه، شهرستان سنندج، واقع در 3 هزار گزي جنوب باختري پاوه...ناحيه اي است كوهستاني و سردسير داراي 750 تن سكنه كه به زبان كردي و فارسي تكلم مي كنند...».

امروزه جمعيت اين روستا در حدود 2000نفر مي باشد و 73/98 درصد از افراد 10تا 49 سال آن باسواد هستند. دو مقطع دبستان،‌ راهنمايي  در اين روستا وجود دارد و مهدكودك خصوصي نيز در اين روستا داير است، كه البته تا دو سال پيش نيز مجتمع روستايي خانقاه فعال بود و فعاليت هاي زيادي از جمله: آموزش پيش از دبستان(مهد كودك) آموزش قاليبافي،‌ گيوه بافي، خياطي و ... تشكيل گروه هاي واليبال و فوتبال،‌ امانت دادن كتاب هايي براي نوجوانان و جوانان،‌ آموزش قرآن و ...  در آن صورت مي گرفت، اما به دلايلي از جمله كمي تعداد نونهالان و ...اين مجتمع تعطيل شد .اكثر جوانان اين روستا  دانشجو يا فارغ التحصيل دانشگاه هاي مختلف كشور در مقاطع دكترا،‌ كارشناسي ارشد،‌ پزشكي، كارشناسي و ...مي باشند و استاد دانشگاهي عده اي از اهالي،‌ اشتغال در سطوح عالي اداري(مديركلي و ...) و وجود شاعران و هنرمندان ماهر و زبده از افتخارات اين روستا است. البته تعداد شاعران و هنرمندان اين روستا در ادوار گذشته نيز بسيار بوده، كساني چون «صيدي خانقاهي»، «خسته ي خانقاهي»و ... كه در زمينه ي شعر و ادب در اورامانات مشهور مي باشند.

با وجود باغات فراواني كه در اطراف‌ «خانقاه»‌ وجود دارد، بيشتر  افراد جوان و ميانسال آن به امور اداري و تجاري مشغول هستند، زيرا كه بارش نزولات آسماني به نسبت گذشته بسيار كمتر شده است و آبياري سنتي باغات، وجود آفات ، سرمازدگي و همچنين خشكسالي موجب عدم بازدهي مناسب باغات شده است و محصولات متنوعي كه از پوشش گياهي آن به دست مي آمده امروزه ديگر به ندرت پيدا مي شوند. باغداري در اين روستا رونق گذشته اش را از دست داده و اگرچه اطراف «خانقاه»‌ تعداد ِ درختان تنومند و كهنسال بلوط،‌ گردو،‌ گلابي،‌ انجير،‌ انار،‌ توت و ... بسيار زياد است.در سال هاي پر باران مراتع خانقاه به دليل  شيب شمالي، آب فراواني را در خود ذخيره كرده كه اين امر موجبات به وجود آمدن چشمه هاي جاري دائم و فصلي در آن مكان ها شده است. در مراتع جنوبي و غربي روستا چشمه هاي زيادي وجود دارد كه هر ساله گردشگران زيادي را به خود جذب مي كند،‌ از جمله ي اين چشمه ها مي توان از چشمه هاي «شلماو»، «‌همروله»،‌ «هانه شيخ حسن»،‌ «بيار»،‌ « هه رزه لو»‌ و «گارا» نام برد. چشمه ي «شلماو» كه در جنوب غربي خانقاه واقع است، محلي به نام« قلعه گاوران»‌ وجود دارد كه محل و جايگاه نگهبانان آتشكده زردشتيان بوده است. در كوهي به نام «آتشگاه»‌ يا «آتشكده»، در روبروي روستاي خانقاه، هنوز هم آثاري از محل برافروختن آتش باقي است و بنا به گفته ي «پروفسور شاهپور شهبازي»، «آتشگاه»،‌ دومين آتشكده ي بزرگ ايران از لحاظ وسعت بعد از آتشكده ي «‌آذر گشنسب» تكاب است و قدمت آن به 750 قبل از ميلاد مسيح مي رسد.

 دامداري در اين روستا تقريبا از بين رفته است و تنها 2 يا 3 خانوار به عنوان شغل دوم به اين كار مشغول هستند، زيرا تخريب جنگل ها و مراتع و چراي بي رويه موجب تضعيف دامداري شده است. در گذشته،‌ كارهاي جنبي زيادي از ناحيه ي باغداري و دامداري ايجاد مي گرديد و درآمد مناسبي را براي عده اي از مردم به دنبال داشت، اما امروزه با وجود ركود اين دو شغل اصلي،‌ ساير كارهاي جنبي از جمله صنايع دستي (رنگرزي، نمدمالي،‌ جاجيم و سجاده و قالي بافي)،‌ تهيه ي خشكبار و تره بار ، مبادله ي انواع غلات و ... نيز از رونق افتاده است.

اهالي روستاي «خانقاه» به زبان اورامي يا هورامي تكلم مي كنند و پوشش لباسي آنان نيز همانند ساير مردم مناطق اورامانات،‌ كرُدي است. در گذشته بيشتر لباس هايشان را خود توليد مي كردند ولي متاسفانه امروزه بيشتر اين هنر غني، يعني «چخورانه ك» دوزي( ساختن پارچه از پشم بز براي لباس مردانه و دوختن آن) و ساختن«كلاش»‌(گيوه دوزي) و ... در اين خطه از خاك اورامانات در حال از بين رفتن است.

در حال حاضر روستاي خانقاه داراي دو مسجد، يك تكيه(خانقاه)، يك مدرسه ي علوم ديني(قدمت آموزش هاي ديني در اين روستا حداقل به 700 سال پيش برمي گردد)، يك زيارتگاه تاريخي(باباشيخ حسن)، سه مدرسه در مقاطع مختلف تحصيلي، شركت تعاوني روستايي، دفتر خدمات ارتباطي و ... مي باشد. پل هايي كه بر روي رودخانه ي پايين روستا و در ميان درختان سرسبز و كهن بنا شده اند جاده ي آسفالتي كه از ميان انبوه شاخه ها مي گذرد،‌ كوچه هايي كه سنگفرش شده و نماي زيبايي ميان سنت و  مدرنيته پديد آورده،‌ نيز از ديگر جاذبه هاي گردشگري «خانقاه» هستند.

روستای گلین در گیلان‌غرب

گلین، منطقه ای وسیع متشكل از چند روستای كوچك شامل'انجاورو، نجار، چمن و سرباغ  با حدود دو هزار و 800 نفر جمعیت در مسیر جاده گیلانغرب - سرپل ذهاب، همجوار دشت زیبا با شالیزارهای پهناور دیره واقع شده است.

گلین گردشگاهی است بكر و فرح انگیز، دره ای پوشیده از درختـان گـوناگون با اناری معروف و رودی همیشه خروشان كه كیلومترها زیبایی و لطافت را به گردشگران و مهمانان خود هدیه می كند.

منطقه گلین از توابع شهرستان گیلانغرب و در بخش دشت دیره قرار دارد و یكی از مناطق زیبای این شهرستان است كه از نظر جاذبه های گردشگری بخصوص در فصل های بهار و تابستان بواسطه طبیعت سرسبزش، همواره پذیرایی مسافران و گردشگران زیادی از مناطق مختلف استان كرمانشاه و سایر استان های كشور است.

محورهای گردشگری، جاذبه های كوهستانی، پوشش گیاهی و طبیعی مصنوع (باغات)، ارتفاعات زیبا و مسیر كوهنوردی از جمله ویژگی های بارز و منحصر بفرد منطقه نمونه گردشگری سراب گلین است.

انجاورود گلین روستایی بسیار زیبا، دیدنی و گردشگر پذیر این منطقه از توابع بخش مركزی گیلانغرب در استان كرمانشاه است كه در فاصله 33 كیلومتری گیلانغرب و در 215 كیلومتری كرمانشاه قرار دگرفته است، مردم روستاهای گلین به زبان كردی كلهری حرف می‌زنند و به ایل كلهر وابسته هستند، برنج، انار، گردو و گندم از مهمترین محصولات كشاورزی منطقه گلین است.

رودخانه گلین از بین دو كوه می‌گذرد و تمام باغها و زمین های كشاورزی این ناحیه را آبیاری می‌كند، در این منطقه پرورش ماهی نیز توسعه زیادی پیدا كرده است، خانه‌ها در این منطقه با سنگ، گل و چوب به شكل پلكانی ساخته شده اند بطوریكه پشت بام خانه ایی، حیاط خانه همسایه است، آب ‌و هوایی معتدل و كوهستانی با طبیعتی سرسبز دارد.

سراب گلین، گوردخمه‌ دیره، باغها، طبیعت و كوهستان اطراف این روستا از دیگر جذابیت‌های روستای هدف گردشگری گلین بشمار می‌آیند، آب و هوای مطبوع و دل انگیز، حیات وحش بكر، وجود رودخانه خروشان و ارتفاعات و صخره های دیدنی از دیگر ویژگیهای قابل توجه این منطقه نمونه گردشگری در شهرستان گیلانغرب می باشد.

منطقه گلین دارای دره ای زیبا به طول حدود 40 كیلومتر و عمق 400 متر است، این منطقه از قسمتهای تاریخی و قدیمی گیلانغرب بشمار می آید، طبق روایات تاریخی زندگی در این بخش قدمتی برابر با آثار تاریخی و اساطیری بیژن و منیژه در شهرستان سرپل ذهاب دارد، براساس روایات تاریخی در زمان حكومت بیژن در این منطقه، مردم اطراف دره از هجوم جانوران درنده به حاكم شكایت می بردند.

گرگین برای پاكسازی این دره اعزام و موفق شد امنیت منطقه را تامین كند و از آن زمان زندگی در این منطقه جریان یافته اگر چه این منطقه زیبا و تاریخی به سبب نا آشنایی و عدم توجه همچنان مهجور و محروم مانده اما زیبایی هایش چشم هر بیننده ای را به حیرت وا می دارد و شرایط استثنایی دارد.

جدای از شگفتی های طبیعی در این منطقه آثار تاریخی متعددی نیز وجود دارد از جمله می توان به كتیبه فرهاد (یا فرهاد كن) در 150 متری پل شاه، طاق روبروی روستای نجار كه شامل چند پله، یك حوض و چند گودال برای ذخیره مواد غذایی است، قلعه گرگین با دیوارهای قدیمی، یك حوض و یك كتیبه در نزدیكی سر باغ گلین و قلعه انجاورود (عظیم) شامل دیوارهای متعدد كه هیچ راه ورودی ندارد.