سرپل ذهاب با داشتن قدمتی بیش از دو هزار و 800 سال قبل از میلاد مسیح و ارتفاع متوسط 550 متر از سطح دریا با تغییر ناگهانی افزایش ارتفاع نسبت به شرق شهرستان در فاصله ای به طول کمتر از 10 کیلومتر پس از طی گردنه پاطاق، طبیعتی جذاب، دلپذیر و کاملا متفاوت با سایر اقلیمهای دیگر را برای مهمانان نوروزی فراهم کرده است.
این قدمت براساس مطالعه آثار باستانی و کتیبه های موجود از قبیل کتیبه و سنگ نوشته آنوبانی نی پادشاه لولوبی ها که بر سینه رشته کوه همیشه استوار زاگرس و دکان داوود، طاق گرا و ده ها اثر باستانی و تاریخی دیگر حک شده و براحتی قابل استخراج و مشاهده است.
سرپل ذهاب در زمان قدیم به حلوان معروف بوده، حلوان شهر مهم ساسانی ها و پایتخت 156 ساله بنوعنازیان است مورخانی همچون ابن خلدون قدیمی ترین آثار تمدن آسیا را در این شهر مشاهده کرده و راویلنسون آن را یکی از هشت شهر باستانی دنیا نامید، نام دیگر این شهر زهاب بوده است.
سرپل ذهاب 32 اثر تاریخی و مذهبی دارد که از جمله این آثار در دوره اسلامی می توان به بقعه مبارک احمد ابن اسحاق از محدثین و صحابه ائمه و وکیل خاص امام حسن عسگری (ع) و ملاقات کننده امام زمان (عج) و سفیر خاص آن امام همام در قم نام برد که مدفن ایشان همواره مورد توجه ارادتمندان است.
آثار نقش برجسته دوران حکومت ماد، دکان داوود، طاق گرا، آثار برجسته و نقوش مربوط به دوران هخامنشی، ساسانی، اشکانی که خود حکایتی بر قدمت این شهر دارد از دیگر آثار تاریخی این شهرستان بشمار می رود.
سرپل ذهاب به لحاظ پیشینه فرهنگی ریشه دار، دارای خرده فرهنگهای متنوع، ایلات و طوایف متعددی با گرایش به اعتقادات و باورهای مذهبی گوناگون شیعه، سنی و اهل حق است که سالیان سال در کمال یکرنگی و وحدت، گذران زندگی کرده بطوریکه در هشت سال دفاع مقدس در جهت حفظ و حراست کیان مقدس ایران اسلامی از هیچ کوششی فرو گذار نکرده و در راه پاسداری از مملکت خویش 803 شهید و 163 آزاده و 840 جانباز تقدیم انقلاب کرده است.
از دیگر آثار این شهرستان می توان به نقش آنوبانی نی، نقش برجسته کتیبه دار، قربانگاه، آتشدان، پله ها و صفه، مرد مادی در حال نیایش، برد عاشقان، کتیبه اشکانی، سنگ نبشته مردوک آپال ایدین، زیچ منیژه در ابتدای دشت قلعه شاهین، قلعه منیژه، حوض منیژه، قلعه شاهین، زیجگه سراب، نقاره کوب، برج هزارگریه، برج کل گاراه، قلعه مریم، تپه سراب ذهاب، آتشگاه سراب ذهاب، نهر والاش، برج والاش، آتشکده کویک، آتشدان برد عاشقان، دروازه جبال، قلعه سرخ دیزه، تاق گرا، قصر پاتاق، گور حمزه قاری و قریه مله دیز و نقش پادشان لولوبی اشاره کرد.
بوستان جنگلی و بوستان داخل شهر مکانهای مناسب و بسیار دیدنی و زیبایی هستند که در ایام پایانی سال همواره مهمانان و مسافران زیادی را در خود جای داده که با برپایی چادر و اسکان موقت، از زیباییها و جاذبه های آن بهره می برند.
چشمه آب گرم تنگ حمام و قلعه منیژه، قلعه گبری، کاروان سرای ساسانی، دکان داود در سه کیلومتری جنوب خاوری سرپل ذهاب از جمله مکانهای دینی و تاریخی این منطقه هستند.
سرپل ذهاب از هم اکنون برای پذیرایی از مهمانان نوروزی آماده شده و تمهیدات لازم برای اسکان و اقامت مسافران و کاروانهای راهیان نور در این شهرستان فراهم آمده است.
فرماندار سرپل ذهاب در این باره می گوید: آماده سازی یادمان های شهدا در مناطق عملیاتی دوران دفاع مقدس، برپایی نمایشگاه در محل یادمانهای بازی دراز، شهید شیرودی و پادگان ابوذر، احیای سنگرهای هشت سال دفاع مقدس برای آشنایی نسل جوان و کاروان های راهیان نور در محل یادمان شهدا از جمله اقداماتی است که برای حضور و بازدید مهمانان انجام شده است.
جهانبخش حیدری افزود: به همین منظور 83 باب کلاس درس، 50 تخته چادر و تمامی مهمان سراها و نمازخانه های ادارات برای اسکان و اقامت مسافران نوروزی تجهیز و آماده سازی شده است.
وی تصریح کرد: هم اکنون ظرفیت اسکان روزانه راهیان نور در این شهرستان فراهم است و یادمان ها و مناطق عملیاتی نیز آماده بازدید این سفیران فرهنگی است.
حیدری با اشاره به چهار فصل بودن این شهرستان در فصول مختلف سال، وجود برف در ارتفاعات شهرستان و بهاری بودن هوای دشت قلعه شاهین و پاتاق و گرمای دشت ذهاب را مصداق چهار فصل بودن هوای این شهرستان برشمرد.
فرماندار سرپل ذهاب گفت: این شهرستان علاوه بر تنوع آب و هوایی با داشتن سراب ها و آبشارهای بسیار از جمله آبشار پیران به منطقه گردشگری مناسبی تبدیل شده است.
وی با اشاره به برگزاری جلساتی در خصوص وضعیت تنظیم بازار در این شهرستان اظهار کرد: سعی داریم شرایط را برای عرضه و تقاضای متعادل و به دور از هرگونه گرانفروشی در بازار مهیا کنیم تا هم شهروندان و هم مسافران نوروزی بتوانند سوغات خود را با قیمتهای مناسب خریداری کنند.
فرماندار سرپل ذهاب همچنین از آمادگی بخش های مختلف درمانی، داروخانه ها، نظارت بر حمل و نقل درون و برون شهری، اتخاذ تمهیدات ترافیکی، تامین امنیت، کشیک خبازیهای شهرستان برای ارایه خدمات و تامین نیاز مسافران بصورت تمام وقت خبر داد.
