پربازدیدترین ها

سرویس: تازه های خبر کد خبر: 17194 ۱۴:۰۳ - ۱۳۹۲/۰۳/۱۷

دستاوردهای مسكن مهر/سرپناهی برای محرومین

 دستاوردهای مسكن مهر/سرپناهی برای محرومین
«دستاوردهای مسكن مهر/ سرپناهی برای محرومین» یكی از عناوین امروز شبكه ایران را به خود اختصاص داده است. بدون روتوش/ سخن اول یكم. یكی از خصوصیات ما آدمها این است كه ثابت كرده‌ایم بلدیم حتی پادشاه عریان را هم اگر دل مان بخواهد به طرفه العینی بدون جیره و مواجب با لباس پلوخوری ببینیم و یك شهر كف بزنیم و به به و چه چه بگوییم و دورش بگردیم كه عجب پادشاه ژیگول و خوش تیپی داریم و اصلا هم به روی خودمان نیاوریم. هیچ‌كس صدایش را در نیاورد كه هیچ؛ حتی برخی‌ها بلدند اینجور وقت‌ها با موبایل‌های‌شان فیلم بگیرند و مثل واقعه میدان كاج سعادت‌آباد یك جشن پتویی كه یك نفر را به زمین انداخته‌اند و دارند می‌زنند را ثبت در خاطره‌ها هم بكنند و آخرش برای هم بلوتوث كنند. ظاهرا مشكل از جامعه‌پذیری و خلاء وجدان‌درد ماست كه خیلی وقت‌ها ترجیح می دهد هم‌رنگ جماعت بشود تا اینكه بر ضد جماعت بشود و حرف حق بزند. دوم. رسانه یكی از كارویژه‌هایش رسا سخن گفتن است. حالا راست و دروغ و خوب و بدش هم برای رسانه خیلی فرقی نمی‌كند. مثل یك بلندگویی كه برایش فرقی نمی كند صبح در فلان قطعه بهشت زهرا یك نفر در آن ناله برای اموات سر بدهد و بعد از ظهر منتقل اش كنند به فلان باغ خارج از شهر كه خواننده‌ای در آن مراسم بزم و عروسی فرزند حاج آقا را گرم كند و خوشگل‌ها را ترغیب كند كه برقصند. اینجور مواقع صرف نظر از اینكه رسانه دارد چه می‌گوید و در فضای بهشت زهرا حرف می‌زند یا در باغ خارج از شهر، ظاهرا به جز صاحب رسانه كه گاهی اوقات صدای رسانه را آنقدر زیاد می‌كند كه صدای هیچ‌كس به گوش هیچ‌كس نمی‌رسد، علی‌الظاهر رسانه بی‌گناه و بی‌طرف است. برای همین لازم است یك نفر وسط هیاهو بلند شود و صدای رسانه را ساكت كند تا معلوم شود دقیقا كی به كی است. درست مثل پدری كه در وسط شلوغی و سر و صدای خانه باید چندین بار فریاد بزند تا به فرزندش بگوید كنترل را بردار و تلویزیون را كمش كن كه سرمان رفت. اینجا مهم نیست تا قبلش تلویزیون حرف خوب می‌زده یا حرف بد؛ مهم سرسام گرفتن است كه باید فكری برایش كرد. سوم. به‌خاطر وجدان و خصلت‌های ما آدم‌ها گویی قصه همیشه به یك بچه‌ی‌ خردسالی نیاز دارد كه از وسط جمعیت بپرد بیرون و به ریش پادشاه و مردم یك شهر و كلی رسانه و عكاس و خبرنگار و فیلم‌بردار و وبلاگ‌نویس كه صف كشیده اند، یك‌جا بخندد و فریاد عریانی پادشاه را سر بدهد. كسی چه می‌داند شاید چون آن بچه هم هنوز مثل بزرگ‌ترها بالغ نشده و فكر نان و زن و زندگی و بچه گرفتارش نكرده و از این اصول آدم‌های سیاسی كار‌ یاد نگرفته كه زبان سرخ را باید در دهان سر سبزش نگه دارد، بلد نیست مثل بزرگترها لباس ژیگول پلوخوری پادشاه را بر تنش ببیند. ظاهرا لخت دیدن پادشاه آن‌قدر كار سختی است و هنر می‌خواهد كه از عهده‌ی یك شهر آدم بزرگ برنمی‌آید. در این شهر مرد زیاد است، احتمالا لخت دیدن پادشاه مرد نمی‌خواهد، بچه‌‌هایی می‌خواهد كه هنوز شهری نشده باشند. چهارم. در ۸ سالی كه گذشت ماجراهای عجیب و غریبی رخ داد و چه بسیار موج‌هایی كه رسانه‌ها را در نوردید. هروقت پدر خانه نهیب زد و حرف از كم كردن صدای تلویزیون زد كه رسانه یك مقدار یواش‌تر حرف بزن تا معلوم شود در خانه چه خبر است، مانند ماجرای «خر برفت» مثنوی مولانا اصلی و فرعی كردن و هر نهیب دیگری را هرجوری كه خواستیم آنقدر كشیدیم تا دقیقا هم‌قد همان كارهایی شود كه داریم می‌كنیم. دقیقا مثل آن‌موقعی كه یك نفر مسابقات گل كوچك برگزار می كرد در راستای منویات رهبری در سال اصلاح الگوی مصرف. ماهم هركاری خواستیم كردیم و اسمش را یكبار گذاشتیم در راستای منویات رهبری مبنی بر علنی نكردن اختلافات، یكبار دیگر گذاشتیم در راستای توصیه رهبری مبنی بر عدم تهمت پراكنی، بار دیگر گذاشتیم در راستای تذكرات رهبری درباره عدم اعلام نام متهم قبل از اثبات جرم و … یكباره وجدان دردمان عود كرد و تصمیم گرفتیم چند سرفصل اصلی دعواها را از قبر بیرون بكشیم و در یك فضای آرام و دور از سر و صدا واكاوی كنیم رفتارهایی را كه كردیم. تصمیم گرفتیم این كار را بدون روتوش انجام دهیم تا برای ثبت در تاریخ ناب‌تر بماند. بدون روتوش یعنی رویدادها را از عینك آدم‌هایی دیدن كه هنوز كار سیاسی یا سیاسی‌كاری یاد نگرفته اند، به دور از هیاهو و سر و صدا، مانند بچه‌ی خردسال قصه تحت تاثیر جماعت یك شهر قرار نگرفتن. بدون روتوش یعنی فارغ از حاشیه‌ها دیدن یك تصویر واقعی. بدون روتوش در یك كلام یعنی لخت دیدن پادشاه. «تأمین مسكن متناسب با نیاز» از اولین اولویت‌های اقتصادی حضرت امام(ره) پس از وقوع انقلاب اسلامی بود كه در پیام تشكیل بنیاد مستضعفان در تاریخ ۹ اسفند ۵۷ و پیام افتتاح حساب ۱۰۰ (تشكیل بنیاد مسكن انقلاب اسلامی) در تاریخ ۲۱ فروردین ۵۸ توسط ایشان مورد تأكید قرار گرفت و به دنبال آن در اصول ۳، ۳۱ و ۴۳ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران تصریح شده است. به عنوان مثال؛ براساس اصل سی‌ویكم قانون اساسی «داشتن مسكن متناسب با نیاز، حق هر فرد و خانواده ایرانی» بوده و «دولت موظف است با رعایت اولویت برای آنها كه نیازمند‌ترند بخصوص روستانشینان و كارگران زمینه اجرای این اصل را فراهم كند.». در راستای اجرای این اصول قانون اساسی و همچنین پاسخگویی به تقاضای انباشته مسكن طی ۵ دهة گذشته، برنامه مسكن مهر با تخصیص «زمین با هزینه صفر» (حذف قیمت زمین از قیمت تمام شده مسكن از طریق واگذاری زمین اجاره‌ای به متقاضیان)، «تسهیلات قرض الحسنه» و «تبدیل واسطه مالكیتی به مدیریتی» در فرآیند ساخت در دستور كارِ دولت‌ نهم و دهم قرار گرفت كه فرصت خانه‌دار شدنِ نیازمندان واقعی مسكن شهری را با متوسط آورده‌ ۱۵ میلیون تومان در طول دورة ساخت ایجاد كرده است. اگر چنین فرصتی پیش روی این خانوارها قرار نمی‌گرفت؛ اولاً از حق خانه‌دار شدن محروم می‌شدند و ثانیاً آوردة ۱۵ میلیون تومانی ایشان در بخش تولید سرمایه‌گذاری نمی‌شد. بنابراین برنامه مسكن مهر علاوه‌بر آنكه فرصت خانه‌دار شدن را برای محرومین از مسكن در تمامی شهرها و روستاهای كشور بوجود آورد؛ از افزایش تقاضا در بازارهای مصرفی كاسته و نقدینگی خانوارها را به سمت تولید هدایت كرده است. رهبر معظم انقلاب گفته اند: «آن عدالتي كه اسلام از ما خواسته است، با آن‌چه كه امروز در جامعه‌ي ماست، فاصله‌ي زیادي دارد؛ اما حركت به سمت عدالت اجتماعي متوقف نشد و ادامه پیدا كرد و روزبه‌روز شدیدتر شده است. امروز حركت به سمت عدالت اجتماعي از سالهاي قبل هم بیشتر است، از دوره‌هاي قبل هم بیشتر است. یكي از نمونه‌هاي مهم عدالت اجتماعي، تقسیم و توزیع متناسب فرصتهاي كشور است. در نظام‌هاي غافل از حقیقت عدالت اجتماعي، بر روي طبقه‌ي خاصي تكیه می‌شود، بر روي مناطق خاصي از كشور تكیه می‌شود؛ اما در جمهوري اسلامي هرچه پیش مي‌آئیم -تا امروز كه سي و دو سال گذشته- این معنا را قوي‌تر مي‌بینیم. روستاها در حوزه‌ي مراقبت قرار می‌گیرند، شهرهاي دوردست در حوزه‌ي مراقبت قرار می‌گیرند. این همه مسكن‌سازي در روستاها، این همه جاده‌سازي به سمت شهرهاي دور كشور و روستاها، راه‌هاي ارتباطي، ارتباطات گوناگون، نیروي برق، آب مناسب، تلفن، امكانات زندگي، اینها در سرتاسر كشور توزیع شده است.» رهبر معظم انقلاب، خطبه‌های نمازجمعه تهران[۱] ، ۸۹/۱۱/۱۵ «در زمینه‌ي خدمات اقتصادي، ده‌ها هزار خانه و مسكن ساخته شد و در اختیار مردم قرار گرفت. این آمارها، آمارهاي بزرگي است؛ آمارهاي مهمي است. مسكن روستائي ساخته شد، جاده‌ها ساخته شد، بزرگراه‌ها و آزادراه‌ها ساخته شد. این‌ها طلیعه‌ي دهه‌ي پیشرفت و عدالت است. ما گفتیم این دهه، «دهه‌ي پیشرفت و عدالت» خواهد بود؛ این طلیعه‌اش است.» رهبر معظم انقلاب، بیانات در حرم رضوی[۲] ، ۹۱/۱/۱ «خب، نقاط قوّتي وجود دارد؛ ضعف‌هائي هم وجود دارد. در جمع‌‌بندي نقاط قوّت و نقاط ضعف، وقتي ما نگاه می‌كنیم، ترجیح را به نقاط قوّت می‌دهیم؛ لیكن این معنایش این نیست كه ما ضعف‌ها را نباید برطرف كنیم. خب، در طول این چند سال در كشور كارهاي وسیع عمراني انجام گرفته؛ بخصوص در مناطق دوردست، در بخش‌هاي مختلف؛ این‌ها واقعاً كارهاي مهمي است؛ این یك رویكرد بسیار مهمي در حركت دولت است.» رهبر معظم انقلاب، بیانات در دیدار رئیس‌جمهور و هیئت دولت[۳] ، ۹۱/۶/۲ مبانی قانونی لازم جهت اجرای این برنامه با هدف تولید مسكن برای دهك های در آمدی متوسط و پایین جامعه با پیشنهاد لایحه قانون ساماندهی و حمایت از تولید و عرضه مسكن از سوی دولت و تصویب آن در سال ۱۳۸۶ توسط مجلس شورای اسلامی فراهم گردید و از سال ۱۳۸۸ به صورت جدی فعال شد. برخی از آثار مهم و مثبت اجرای این طرح در دولت احمدی نژاد عبارتست از[۴]: الف- رونق اقتصادی صنایع مرتبط با مسكن و افزایش رشد اقتصادی پرداخت تسهیلات ساخت مسكن در قالب اجرای برنامه مسكن مهر به معنای ایجاد تقاضا در بیش از ۱۲۰ رشته فعالیت صنعتی پسین و پیشین وابسته بوده و باعث فعال شدنِ ظرفیت خالی صنایع و معادن وابسته و ایجاد واحدهای جدید تولید صنعتی شده است. برنامه مسكن مهر توانسته است سهم ۳ درصدی تولید صنعتی مسكن را به ۲۰ درصد افزایش دهد. در شرایط فعلی تقاضای ایجاد شده برای مصالح ساختمانی به‌واسطه تولید مسكن باعث رونق صنایع و معادن وابسته به این بخش شده است و این صنایع مشكلی در تولید و فروش محصول ندارند. در چند سال اخیر (از اواسط سال ۸۷ به بعد) شاخص گروه‌های وابسته به صنعت ساختمان در بورس همیشه صعودی بوده است. در سطح كلان نیز رشد تولید ناخالص داخلی بدون نفت در سال ۸۹ نسبت به سال ۸۸ از ۳٫۷ به ۶٫۱ درصد و با احتساب نفت از ۳٫۳ به ۵٫۷ رسید كه این افزایش رشد اقتصادی به دلیل اجرای برنامه مسكن مهر بوده و در سال ۹۰ و ۹۱ نیز تداوم داشته است. این رشد اقتصادی به‌واسطه هدایت بخشی از نقدینگی به این لوكوموتیو اقتصادی بوده كه به صورت همزمان عدالت اقتصادی را افزایش داده است. ب- اشتغال‌زایی بالا و ارزان در بخش مسكن به‌ازای تولید هر ۱۰۰ متر مربع زیربنای مسكونی ۱٫۴۴ شغل مستقیم و ۱٫۰۰۸ شغل غیر مستقیم در یك سال ایجاد می‌شود. بنابراین در این بخش به ازای ۲۰ میلیون تومان سرمایه‌گذاری می‌توان یك شغل در یك سال ایجاد كرد كه در مقایسه با سرمایه‌گذاری مورد نیاز برای اشتغال‌زایی در دیگر بخش‌های اقتصادی بسیار كمتر است. در سال ۸۹، یك میلیون و هفتصد هزار نفر و در سال۹۰، دو میلیون و صد هزار نفر به‌صورت مستقیم و غیر مستقیم بواسطه رونق مسكن مهر شهری و روستایی در پهنه جغرافیایی كشور مشغول به كار بودند. قابل ذكر است كه عمده اشتغال ایجاد شده در این بخش برای مردان به عنوان سرپرست خانوار بوده است. ج- كنترل تورم بخش مسكن و تورم عمومی اجرای برنامه مسكن مهر سبب شده تا شاخص بهای مسكن، سوخت و روشنایی كه طی سالیان گذشته همواره بالاتر از تورم عمومی بود، طی چند سال اخیر پایین‌تر از تورم عمومی قرار گیرد؛ این در حالی است كه با توجه به هرم سنی جمعیتی كشور و تقاضاهای انباشته شده پیش‌بینی می‌شد كه تورم دراین بخش نسبت به سال‌های قبل از آن بسیار بیشتر باشد. با این وجود برنامه مسكن مهر نه‌تنها مانع از افزایش شدید شاخص بهای بخش مسكن شد بلكه آن را پایین‌تر از شاخص بهای تورم عمومی قرار داد و در نتیجه؛ با توجه به نقش كلیدی بخش مسكن در سبد تورم عمومی (۲۸٫۶ درصد) مسكن مهر عملا به عنوان ضربه‌گیر و كنترل كننده این تورم هم عمل كرد. شایان ذكر است درصد قابل توجهی از افزایش این شاخص در سال ۹۰ به‌واسطه افزایش سهم سوخت و روشنایی با اجرای گام نخست طرح هدفمندی یارانه‌ها است كه در نمودار زیر مشاهده می‌شود: د- افزایش قابل توجه تولید مسكن و جبران عقب‌ماندگی گذشته آمار متوسط تولید واحد مسكونی در سال ۱۳۷۵ تا ۱۳۸۵ بیانگر تولید سالیانه حدوداً ۵۰۰ هزار واحد مسكونی بوده است كه در طی سال‌های ۱۳۸۵ تا ۱۳۹۰ به سالیانه حدود یك میلیون واحد مسكونی افزایش یافته است. علاوه بر این؛ بر اساس آمار سرشماری نفوس و مسكن كشور در ابتدای سال ۸۴ كشور با كمبود ۱٫۵ میلیون واحد مسكن (نسبت به تعداد خانوار) مواجه بوده است كه با اجرای طرح مسكن مهر و حمایت های ویژه دولت؛ این كمبود به صورت كامل جبران شده و حتی تعداد واحدهای مسكونی از تعداد خانوار پیشی گرفت. بر اساس نتایج سرشماری نفوس و مسكن كشور در سال ۹۰ در مجموع ۲۱٫۶ میلیون واحد مسكونی به ثبت رسیده است ولی تنها ۲۱٫۲ میلیون خانوار در شهرها و روستاهای كشور وجود دارد. لازم به ذكر است بر طبق آمارهای ارائه شده توسط وزارت راه و شهرسازی[۵]؛ در طی سال‌های ۸۵ تا ۹۱ مجموعاً حدود ۴ میلیون واحد مسكونی در كشور در قالب برنامه مسكن مهر در دست احداث بوده است كه از این میزان حدود یك میلیون و هشتصد و پنجاه هزار واحد مسكونی سهم روستاها و حدود دو میلیون و صد و پنجاه هزار واحد مسكونی سهم شهرها بوده است. از این تعداد واحد مسكونی در دست احداث تا پایان سال ۱۳۹۱ مجموعاً حدود یك میلیون و صد هزار واحد مسكونی شهری و حدود یك میلیون و پانصد هزار واحد مسكونی روستایی به بهره‌برداری رسیده و قرار است در سال ۱۳۹۲ نیز یك میلیون و پنجاه هزار واحد مسكونی شهری و دویست هزار واحد مسكونی روستایی به بهره‌برداری برسد.