صدای ربنا، نسیم آشنای افطار، بوی پخت آش و حلیم و زولبیا و بامیه، سادگی سفره های افطار، رنگ راز و نیاز، و ضیافت مهربانی و همدلی آئین های است که در ماه پربرکت رمضان بیشتر از مواقع دیگر سال خودنمایی می کند.
ماه مبارک رمضان یکی از مناسبت‌هایی است که مردم شهرستان سرپل ذهاب برای آن ارج و احترام ویژه قائل بوده و از دیر باز تا کنون آن را با آداب و رسوم خاصی برگزار کرده‌اند.
آیین استقبال به این صورت است، که مردم برای آمادگی هر چه بیشتر برای گرفتن روزه در ماه مبارک رمضان، مساجد، حسینیه ها و تکایا را غباروبی و عطرافشانی می کنند و بزرگان و پیشکسوتان دینی شهرستان با برنامه ریزی و اقدامات مناسب در جهت برگزاری برنامه‌های فرهنگی در مساجد برای جذب بیشتر جوانان مشارکت می کنند و زمینه جذب جوانان در محافل قرآنی و برنامه های مذهبی در مساجد فراهم می کنند.
معنویت ماه ضیافت الهی با وجود تنوع اقوام و مذاهب در شهرستان سرپل ذهاب حال و هوای دیگری دارد، حضور روزه‌داران در مساجد شهرستان و روستاها در این ماه پررنگ‌تر از روزها و ماه‌های دیگر است و در محلات مختلف، روزه داران روزه خود را در مساجد افطار می‌کنند و شب زنده داری در مساجد و تلاوت کلام نورانی قرآن از مهمترین وجوه عبادت مردم این دیاراست.
ختم قرآن یکی از آیین‌های مذهبی سرپل ذهاب است که بویژه در تکایا، بقاع متبرکه و در جوار حرم احمد ابن اسحاق(ره) با استقبال روزه داران مواجه می‌شود و طنین روح بخش آیات نورانی کلام الله مجید حال و هوای معنوی به این شهر می‌بخشد.
در طول 30 روز ماه مبارک رمضان هر روز یک جزء از کلام وحی قرائت می شود تا کل قرآن مجید ختم شود.
لحظه نزدیک به اذان مردم برای تهیه حلیم افطاری به بازار رفته و با شور و هیجان وصف نشدنی لحظات پایان روز را برای رسیدن به دعوت برسرسفره حق تعالی سپری می کنند.
مردم این دیارسفره های افطاری بسیاری را برای پذیرایی از مؤمنین روزه دار تدارک می بینند که معمولا برپایی این مراسم در مساجد و حسینیه های محل است.
یكی از مراسمی كه در گذشته رونق بیشتری داشت و امروزه كم و بیش اجرا می‌شود، دیدار از دوستان و آشنایان بعد از افطار است.
در این مجالس افراد فامیل و یا دوستان دور هم جمع می‌شوند و ضمن تناول شام خواندن ابیاتی از دیوان سعدی یا حافظ و یا داستان گویی و اجرای بازی به شب نشینی می‌پردازند و از میهمانان با تنقلات از مهمانان پذیرایی می‌كنند و به بازی شبیه گل یا پوچ می پردازند و اگرماه رمضان در فصل زمستان باشد، همگی دور كرسی می‌نشینند و از گرمای مطبوع آن لذت می‌برند.
برای شبهای احیا نیز تمامی مردم این دیار پس از افطار و در ساعات اولیه شب خود را به مساجد و حسینیه های محل می رسانند تا با شب زنده داری از معبود خویش توفیق روزه داری را در سنوات آینده مسئلت نمایند.
طی سالیان اخیر حضور مبلغان مذهبی در مساجد، روستاها، حسینیه ها و نقاط مختلف شهرستان با استقبال قابل توجه روزه داران در ماه رمضان مواجه بوده و بسیاری از روزه داران ترجیح می‌دهند که پای منبر مبلغان بنشینند و از فضای معنوی ماه مبارک رمضان بیشتر بهره ببرند.
اطعام مستمندان و یتیمان از دیگر رسوم معنوی و خداپسندانه مردم این شهرستان در ماه مبارک رمضان است و البته جمع آوری کمک به نیازمندان و حاجت مندان در ماه مبارک رمضان همچنان جایگاه پررنگی در سرپل ذهاب دارد.
در ماه رمضان بازار غذاهای سنتی و محلی سرپل ذهاب به راه است. سر سفره سرپل ذهابی ها که بنشینید، می توانید طعم لذیذ حلیم ،آش عباسعلی، آش ترخینه، خورشت خلال، شیر برنج،شله زرد ،حلوا را بچشید که همه با روغن اعلای حیوانی درست شده اند.
شیرینی های محلی مثل گرده،بژی هم پای ثابت سفره های رمضانی مردم این منطقه هستند که در کنار نان روغنی، زولبیا و بامیه، شیره انگور، حلوا و خرما قرار می گیرند.
مردم روزه دار این منطقه رسم دارند که مبلغ فطریه را شب قبل از عید کناربگذارند و فردا اول وقت، به خانواده مستمندی که آبرومند و اهل نماز و روزه است هدیه بدهند. این شیوه پرداخت فطریه اگرچه این روزها چندان رایج نیست اما هنوز هم در محله های قدیمی شهرستان و روستاهای کوچک دیده می شود.
شهرستان سرپل ذهاب در غرب استان کرمانشاه دارای بیش از85هزار نفر جمعیت و48کیلومتر مرز مشترک با کشورعراق دارد.