امروز روستا بهعنوان یکی از کانونهای پرتحرک، مولد و مؤثر در اقتصاد ایران اسلامی و مظهر خوداتکایی، خودکفایی و ظرفیتی وسیع و مهم برای توسعه پایدار، پیشرفت و اعتلای کشور محسوب میشود.
روستاییان در هر جامعهای نقشی اساسی و بیبدیل در تداوم حیات آن دارند به طوری که تأمین امنیت غذایی کشورها وابسته به تولیدات روستاییان بوده و این تنها بخشی از نقش مؤثر آنهاست که با فعالیت در حوزه کشاورزی و دامداری محقق میشود.
نقش روستاییان در رشد و توسعه کشور با حفظ محیط زیست و منابع طبیعی و فعالیت در دیگر حوزهها از جمله تولیدات در حوزه صنایع دستی غیرقابل انکار است که موجب افزایش ثروت ملی میشود.
روستا بهعنوان بخش اصیل نظام اجتماعی و جمعیتی کشور خاستگاه فرهنگ و تمدن؛ کانون خودکفایی و مبدأ چرخه اقتصاد مولد است و به برکت نظام مقدس جمهوری اسلامی نواحی روستایی و عشایری در سنوات گذشته جایگاه محوری و ویژهای در سندهای توسعه ملی و منطقهای یافته است که بر اساس چشمانداز ترسیم شده در امتداد اسناد بالادستی و توسعهای برای روستاها رشد و پیشرفت درونزا و امیدوارکنندهای را شاهد خواهیم بود.
توسعه پایدار روستاها فرآیندی همهجانبه، مستمر، درونزا، توانمندساز، فراگیر، تحولآفرین، باورآفرین، رشد دهنده و متکی بر مشارکت و خودباوری روستائیان است که در چارچوب آن ظرفیتها و تواناییها برای توسعه اقتصادی و اشتغالزایی بهویژه در روستاهای هدف شناسایی میشوند و با توسعه سرمایه انسانی و تأکید مهارتآموزی و بهرهگیری از فرصتهای درونی که مورد توجه قرار میگیرند.
ضرورت توسعه روستایی
توسعه روستایی به معنی حفظ یا گسترش روستا نیست یعنی نباید به این مقوله این گونه فکر کرد. نباید فکر کرد که با توسعه روستایی میخواهیم روستاها را گسترش دهیم و یا روستاها را حفظ کنیم؟ به طور مرسوم وقتی میگوییم توسعه روستایی، این عبارت این معنی را میرساند که روستاهای موجود کشور یا باید حفظ شوند یا گسترش پیدا کنند در حالی که هر دوی این معانی غلط است.
توسعه روستایی را باید همان بازسازی روستا بدانیم. بازسازی روستا از دیدگاه فکری، اندیشهای، آموزشی، تکنولوژی و تولید. این امور را باید توسعه اقتصادی انجام دهد.
پس هدف، بازسازی کامل جامعه روستایی است؛ لذا توسعه روستایی را باید به مفهوم بازسازی جامعه روستایی در نظر گرفت. توسعه فرآیند نوسازی و بازسازی جامعه بر اساس اندیشهها و باورهای تازه است.
توسعه روستایی موجب تحقق مهاجرت معکوس
مهاجرت معکوس یا بازگشت به مبدأ که عموماً از شهرها به روستاها و از شهرهای بزرگ به شهرهای کوچک انجام میپذیرد، امروزه مورد توجه جامعهشناسان، جغرافیدانان، سیاستمداران و دولتمردان قرار گرفته است.
بر اساس یافتههای علمیِ محققان و پژوهشگرانِ این حوزه، بین سطحِ توسعه روستاها و میزان مهاجرت، رابطه معناداری وجود دارد؛ یعنی هرچه روستاها از سطح توسعه بالایی برخوردار شوند، میزان مهاجرت روستا به شهر در آنها کاهش مییابد. ولی بین سطح برخورداری خدماتی و میزان مهاجرت رابطه معناداری وجود ندارد.
با این مقدمه به دمیدن روح توسعه و آبادانی در یکی دو سال اخیر در روستاهای بخش مرکزی جوانرود میپردازیم که روز به روز شاهد توسعه و آبادانی در این روستاها خواهیم بود.
رشد قابل توجه زیرساختهای عمرانی، ورزشی و فرهنگی طی یک سال اخیر نشان میدهد که بیشتر از گذشته مورد توجه قرار گرفته است.
اجرای پروژههای مختلفی در زمینههای عمرانی، فرهنگی، ورزشی و اقتصادی در چند سال گذشته چهره زیبایی به روستاهای بخش مرکزی جوانرود بخشیده و با دمیدن روح رونق و رفاه، اکنون نهتنها دیگر از مهاجرت به شهرها خبری نیست، بلکه با ماندگاری ساکنان؛ روستا به مکانی جذاب برای زندگی تبدیل شده است.
یادداشت به قلم بهمن کریمی؛ فعال رسانهای