یکی از گویش ههای قدیمی و شناخته شده کردی، گویش مردم کرمانشاه است. گفته می شود، لهجة كرمانشاهی تقریباً لهجه و گویش مستقلی از شعب لهجه های كردی می باشد. [1] این گویش با نام «كلهری» شناخته می شود. «امین زكی» در خصوص وجه تسمیة این لهجه می نویسد: «وجه تسمیة كلهر بنابر نظریة شرفنامه، باید از رابطة ‌زبان كردی غیر كرمانجی نواحی سنندج و كرمانشاهان حاصل شده باشد.» آنچه مشخص است، خالص ترین كلمات و واژه های این گویش در میان افراد ایل كلهر رواج دارد و این لهجه نسبت به دیگر مناطق در میان این ایل تا حدودی دست نخورده تر می باشد. برخی از نویسندگان كرد زبان، لهجة‌ كرمانشاهی را كاملاً كردی ندانسته و آنرا شبیه به زبان فارسی و یا لهجة زند(لك) خوانده اند. در این خصوص باید توجه داشت كه علی رغم برخی شباهت هامیان لهجة‌كلهری و گویش لكی، این دو تفاوت بسیاری با هم داشته و نمی توان آنها را در یك دسته قرار داد، «زكی بیگ» با اشاره به این تفاوت، یكی از موارد اختلاف را چنین ذكر می كند:«در لهجة‌ كلهری افعال آن نه شبیه به تصریف افعال لك است و نه كردی، در اسماء دائماًٌ شكل جمع به كار می رود.»   در خصوص شباهت کردی کلهری با زبان فارسی نیز باید اشاره شود به اینكه، این شباهت تقریباً محصول دهه های اخیر بوده كه بسیاری از لغات فارسی وارد این گویش شده است و در تكلم افراد مسن به غیر از برخی از واژه ها با ریشة مشترك، ( آنچه كه در دیگر لهجه های کردی وجود داشته و ناشی از منشأ مشترک زبان های کردی و فارسی می باشد)‌ كمتر كلمة‌ مشابهی را می توان یافت. یكی از دلایل ورود لغات بسیار زیاد فارسی در گویش كلهری، به نزدیكی بسیار زیاد مردم كلهر زبان با مردمان فارس از نظر فرهنگی و مذهبی مربوط بوده چرا كه مردم كلهر زبان تنها گروه شیعه مذهب كرد می باشند. ضمن آنكه نباید فراموش کرد كه زبان فارسی به عنوان زبان رسمی كشور، بصورت کم و زیاد، در تمام لهجه های ایرانی تأثیر داشته است. در خصوص شباهت کردی کلهری با زبان فارسی نیز باید اشاره شود به اینكه، این شباهت تقریباً محصول دهه های اخیر بوده كه بسیاری از لغات فارسی وارد این گویش شده است و در تكلم افراد مسن به غیر از برخی از واژه ها با ریشة مشترك، ( آنچه كه در دیگر لهجه های کردی وجود داشته و ناشی از منشأ مشترک زبان های کردی و فارسی می باشد)‌ كمتر كلمة‌ مشابهی را می توان یافت. یكی از دلایل ورود لغات بسیار زیاد فارسی در گویش كلهری، به نزدیكی بسیار زیاد مردم كلهر زبان با مردمان فارس از نظر فرهنگی و مذهبی مربوط بوده چرا كه مردم كلهر زبان تنها گروه شیعه مذهب كرد می باشند. ضمن آنكه نباید فراموش کرد كه زبان فارسی به عنوان زبان رسمی كشور، بصورت کم و زیاد، در تمام لهجه های ایرانی تأثیر داشته است. لهجة كلهری امروزه در استان كرمانشاه و بخش هایی از استان ایلام و استان همدان و مناطق شیعه نشین استان كردستان رواج دارد. ضمن آنكه شهرهایی چون «خانقین» و «مندلی» در عراق به این لهجه سخن می گویند . حال اگر اشتراك های فرهنگی، مذهبی و زبانی این مناطق را با دیگر ایرانیان در نظر بگیریم، شاید دلیل اصرار برخی جهت جداسازی این مناطق از هویت فرهنگی و قومی خویش را بتوانیم درك نماییم. آنچه مسلم است،‌ كرمانشاه از مهمترین و قدیمی ترین شهرهای كردستان بوده و لهجة‌ كلهری از قدیمی ترین گویش های موجود در غرب ایران به شمار می رود، تا جایی كه بسیاری، لهجة كلهری را همان زبان پهلوی می دانند. و بررسی قدیمی ترین نوشته های كردی و آثار ادبی دیگری چون اشعار و ترانه ها، حكایت از نزدیكی آنها به لهجة كلهری می نماید. منبع :

کلهرشناسی   

http://sarpole-zahab.mihanblog.com/