بیان هنری با چوب و سنگ

وبلاگ > هاشمی، سید محسن - تجربه مجسمه سازی در ایران به مثابه شیوه ای از بیان هنری قدمتی چند هزار ساله دارد. اما در پس فتح ایران توسط اعراب مسلمان این تجربه شکلی دیگر یافت و کمتر مورد اقبال قرار گرفت. تا اینکه در سال اسفند ماه 1385 نخستین سمپوزیوم بین الللی مجسمه سازی شهری تهران به همت سازمان فرهنگی هنری شهرداری در بوستان جنگلی چیتگر با حضور پانزده هنرمند خارجی از دوازده کشور و هفت هنرمند ایرانی، خونی تازه در کالبد مجسمه سازی ایران دمید.   روستای زیبای چولاب در ده کیلومتری شهر لاهیجان شهریورماه سالجاری شاهد برپایی دومین کارگاه آموزشی مجسمه سازی با چوب بود. ده هنرمند و هنرجوی مجسمه ساز طی یازده روز و هر روز با هشت ساعت کار فشرده قطعات بزرگ(به طول 140 سانتیمتر با قطر 62سانتیمتر) چوب های  راش جنگل  دیلمان را با  دقت و ممارست مستمر در فضایی اجتماعی و هم هنگام طبیعی به مجسمه هایی زیبا مبدل کردند. پیشینه مجسمه سازی در ایران به هفت هزار سال پیش در اشیاء و ادوات کشف شده در لرستان می رسد. مجسمه های پهن پیکر شهر پارسه ی هخامنشیان  نیز خود گویای قدمت این هنر در این سرزمین است. البته که ایرانیان بر خلاف یونانیان خدایانشان را مجسم  نمی ساختند که عبادت کنند.بلکه برای ایرانیان مجسمه ها یا تزیینی بودند چون شهر پارسه و یا کاربردی هم چون قفل و کلید و سنجاق سر و جواهرات. اما بهر روی در ایران پس از اسلام مجسمه سازی جزو محرمات شد و البته اقبال اندکی به این شیوه بیان هنری رخ نمود.انقلاب اسلامی اما بسیاری از این تابو ها را با واکاوی خردمندانه شکست و در همین دوران بود که نخستین سمپوزیم مجسمه سازی شهری ایران در طول تاریخ این سرزمین  در همین دوران جمهوری اسلامی ایران برپا شد. گالری و آموزشگاه آریا از سال گذشته یک رشته برنلمه آموزشی مجسمه سازی فشرده کارگاهی را باهمفکری و برنامه ریزی نگارنده ترتیب داده تا با این شیوه ی آموزشی خلا پیش آمده در آموزش مجسمه سازی را جبران کند. خلایی که با برگزاری نخستین سمپوزیوم بین المللی مجسمه سازی شهری تهران در سال 1385 بیش از گذشته احساس شده بود. کارگاه آموزشی مجسمه سازی با چوب دومین دوره اجرای این رشته سمپوزیم های آموزشی است که در این دوره  به استادی محمد حسین عماد از همین رشته برنامه های فشرده و کارگاهی است که تنظیم و اجرا شده است. دکتر محمد حسین عماد استاد این دوره از کارگاه مجسمه سازی می گوید:"هر کدام از هنرمندان طرح خودشان را داشتند و من فقط کوشیدم انان را به سمت اجرای درست ایده شان هدایت کنم." محمد حسین عماد که یک ماه پیشتر از برگزاری این دوره آموزشی برای خرید ماده اولیه(چوب) این کارگاه به لاهیهجان سفر کرده بود می گوید:چوب ها را از کارخانه ای در جنگل دیلمان سفارش دادیم. این چوب ها بهمن ماه سال گذشته با مجوز اداره کل جنگلبانی بریده شده اند. و برای مصارف دکور و روکش ادوات چوبی مصرف می شوند." او ادامه می دهد که برگزاری  اینگونه کارگاه های فشرده آموزشی به مراتب در پیشرفت ذهنی(ایده پردازی) و افزایش مهارت هنرجویان در بکارگیری ابزاروادوات موثر ترند. دکتر محمد حسین عماد بر این باور است که ابزار در مجسمه سازی حکم مداد درطراحی را دارد.و هرچقدر هنرمند بر ابزار مسلط تر باشد امکان اجرای درست  ایده اش فراهم تر است. درست سال گذشته در همین مهرماه چهارده هنرمند و هنرجو کارگاه آموزشی مجسمه سازی با سنگ را در کارخانه سبا سنگ در جنوب تهران با مربیگری  لوکا مارووینو مجسمه ساز برجسته ایتالیایی تجربه کردند. آن دوره نخسیتن دوره از مجموعه آموزش های کارگاهی مجسمه سازی آموزشگاه آریا با همکاری نگارنده بود. در آن دوره نیز هنرجویان طرح هایشان را از طریق ایمیل به مدرس کارگاه ارسال کرده بودند و پس از انجام اصلاحاتی  طی دوازده روز از قطعات بزرگ سنگ چینی به ابعاد 100 در70 در 60 سانتیمتر،مجسمه هایی زیبا آفریدند. دکتر محمد حسین عماد در باره کارگاه آموزشی مجسمه سازی اش در لاهیجان می گوید:" من اصلا در ایده ها دخالت نمی کنم. نوع آموزش من به گونه ای است که هر هنرجو بر اساس دانش و مهارتش بتواند ایده اش را بطور درست عملی کند.بر همین پایه است که شما می بینید که تمامی آثار با یکدیگر متفاوت و از همدیگر متمایزند. اینگونه است که بیان و زبان هنری گسترش می یابد.. او دومین ویژگی این دوره کارگاهی را حضور در طبعیت . در کنار ماده اصلی(چوب ) می داند. او اضافه می کند که کار در فضای طبیعی علاوه بر ایجاد حس آرامش، بر خلاقیت و ترواش جوشان ایده  نیز کمک می کند. ارتباط زندگی با هنر در این سمپوزیوم اموزشی، سومین ویژگی است که این استاد مجسمه سازی از ویژگی  دیگر برگزاری این کارگاه آموزشی بر می شمرد.او به حضور یک خانواده متشکل از پدر، فرزند و مادر در میان هنرجویان اشاره دارد که علاوه بر انجام وظایف ومسئولیت های والد فرزندی کار اجرای ایده های شان نیز بخوبی انجام شد. یعنی خانواده در کنار وظایف معمولش نقش آفرینشگری و خلاقیتش نیز حفظ و ارتقا می یابد.  او اشاره می کند که برخی داشتن خانواده را مخل ایدهپردازی و اجرای موثرایده شان تلقی م یکنند .مدرس این دوره از کارگاه آموزشی مجسمه سازی کوشش برای اجرای ماموریت اصلی کارگاه یعنی پرورش و آموزش" از ایده تا اجرا" را بیشتر از تمرکز بر افزایش مهارت در تکنیک می داند. و می افزاید پرورش خلاقیت در لحظه و هم هنگام با اجرا از جمله ملاحظات وی در سرپرستی این کار گاه است.برپایی این کار گاه با حمایت مالی بنیان هنری ژوان و تامین ابزار از سوی سازمان زیبا سازی شهرداری تهران میسر شد.