جاذبه های تاریخی و طبیعی سرپلذهاب

بازی دراز 1404/آبشار پیران یکی از جاذبه‌های طبیعی و بسیار دیدنی شهرستان سرپل ‌ذهاب بوده که گردشگران و مسافران بسیاری برای دیدن این آبشار زیبا به روستای پیران سفر می‌کنند شهرستان سرپل‌ذهاب که در مسیر راه اصلی عتبات عالیات و راه زمینی تهران بغداد قرار گرفته یکی از شهرستان‌های دیدنی استان کرمانشاه است. این شهرستان در غرب استان کرمانشاه واقع شده و از شمال به شهرستان جوانرود، از غرب به شهرستان قصرشیرین و کشور عراق، از شرق به شهرستان اسلام‌آباد و از جنوب به شهرستان گیلان‌غرب محدود شده است. شهر سرپل‌ذهاب مرکز این شهرستان زیبا بوده و در فاصله 140 متری جنوب غربی کرمانشاه قرار دارد که در فصل بهار با آب و هوای دل‌انگیز مسافران فراوانی را به خود جذب می‌کند. شهرستان سرپل ذهاب در ناحیه‌ای جلگه‌ای و کوهستانی قرار گرفته که ارتفاع پست‌ترین نقطه آن کمتر از 600 متر از سطح دریا است و کوه‌های برز، قراویز، بزنیان و دالاهو از جمله مهمترین کوه‌های این شهرستان است. رودخانه‌های هواسان، چشم دهره (رود دیره) و رودخانه دیره از رودخانه‌های مهم سرپل‌ذهاب هستند که در فصل بهار با طغیان این رودها مناظر دیدنی را نمایش می‌گذارند. سراب‌های پیران، پل ماهیت، گرم، قره بلاغ، قلعه شاهین، ذهاب، ماراب و چنار از جمله سراب‌های شهرستان سرپل ذهاب هستند و تفرجگاه جنگلی مشهور به امام عباس روستای پاتاق یکی از مناطق زیبای این شهرستان است. سراب پیران از مهمترین سراب‌های این شهرستان محسوب می‌شود که از لحاظ جاذبه‌های طبیعی و توریستی بسیار جالب و دیدنی بوده و در کنار روستایی به همین نام قرار گرفته است. روستای پیران در 9 کیلومتری شهر سرپل ذهاب واقع شده و جنگل‌های انبوه و متراکم، درختان بلند و زیبای چنار، تبریزی، گردو و انجیر چشم‌اندازهای بسیار زیبا و زمینه مساعدی را برای گذراندن اوقات فراغت فراهم کرده‌اند. آبشار بلند و زیبای پیران که از دل کوه‌ها و صخره‌های اطراف سرازیر می‌شود، در زمره جاذبه‌های بسیار کم‌نظیر و طبیعی روستای پیران است. «طاق گرا» که در گردنه زیبای پاتاق واقع شده است و برخی از آن به‌عنوان اریکه سلطنتی یاد می‌کنند یکی از جاذبه‌های تاریخی سرپل‌ذهاب است. در مورد کارکردهای این بنای زیبا نظرات متفاوتی وجود دارد که راه کاروان رو، توقفگاه موکب شاهی، پاسگاه مرزی، بنای یادبود یک پیروزی و ... از جمله کارکردهای ذکر شده برای آن است. بنایی مستطیل شکل به ابعاد 4.76 * 7.7 که بر سر راه کرمانشاه به سرپل‌ذهاب واقع شده و در کنار راه باستانی سنگ فرش شده‌ای قرار گرفته که فلات ایران را به بین‌النهرین ارتباط می‌داد، اما به‌دلیل تغییر مسیر این راه، بنای طاق گرا اکنون در شیب‌های پایین جاده آسفالت قرار دارد. از نظر معماری بنای طاق گرا فضای ایوان مانندی است که تماما از سنگ ساخته شده و به طرف جنوب مشرف به جاده سنگ فرش باستانی و با بلوک‌های سنگ به‌صورت مکعب مستطیل تراشیده شده ساخته شده است. مصالح داخلی دیوارها نیز از لاشه سنگ و ملاط گچ است و دیوارهای بنا تا حدودی بلندتر ساخته شده‌اند تا بتوانند سقف طاق را کاملا مسطح کنند. در بالاترین بخش بر روی لبه بام، یک ردیف کنگره به ارتفاع 92 سانتی‌متر قرار گرفته و ارتفاع بنا از سطح زمین تا بالاترین نقطه آن 7.7 متر است. عرض دهانه طاق 4.10 متر و عمق آن 3.10 متر است و دیوارهای بنا با نقوش هندسی حجاری شده و در مورد قدمت این بنا اختلاف نظرهایی وجود دارد که برخی آن‌ را به دوره اشکانی و برخی آن‌ را به دوره ساسانی نسبت می‌دهند. احمد بن اسحاق یکی از محدثان معروف امام حسن عسگری (ع) بوده و در سال 250 در سرپل‌ذهاب در گذشته است، این مقبره در داخل شهر سرپل‌ذهاب قرار گرفته و بنای آن به‌صورت چهار ضلعی بوده و بر روی گنبدی مدور قرار دارد. گوردخمه دکان داوود و نقش برجسته آنوبانی‌نی نیز از دیگر آثار باستانی این منطقه به‌شمار می‌رود و چیغ بافی، حصیر بافی، دواربافی، گلدوزی، نمدمالی، موج بافی، گلیم بافی و قالی بافی از جمله صنایع دستی معروف این شهرستان است. بامیه و تماته (بامیه و گوجه فرنگی) خورش بامیه، خورش سبزی، خورش بادمجان، بورانی توله (گیاه محلی)، بورانی کنگر، زو و کره (زو شبیه کنگر است)، کلانه، مکیش، قلیه، خاو رون، خرما و رون، شوروا، نژی ئاو و کباب از غذاهای سنتی خوشمزه این شهرستان است. با تشکر از حسن عبدالرحیمی (عکس)